To wydarzenie przywołuje pamięć o ofiarach największej powojennej zbrodni dokonanej na Polakach przez Sowietów. Podczas niedzielnych (20.07) uroczystości Samorząd Województwa Podlaskiego reprezentowali członek zarządu Bogdan Dyjuk oraz przewodniczący sejmiku Cezary Cieślukowski.

Obchody rozpoczęły się Mszą Świętą w kościele pw. św. Anny w Gibach. Następnie uczestnicy udali się na Wzgórze Krzyży – miejsce szczególnej pamięci, gdzie odbyła się oficjalna część uroczystości. Głos zabrali m.in. przedstawiciele władz samorządowych i państwowych.

W imieniu marszałka Łukasza Prokoryma oraz rodzin pomordowanych przemówił Bogdan Dyjuk, członek zarządu województwa.

– Tradycyjnie od 30 lat spotykamy się w tym miejscu – w Gibach, aby uczcić pamięć ofiar Obławy Augustowskiej. W tym roku obchodzimy te uroczystości w sposób szczególny związany z 80. rocznicą tych tragicznych wydarzeń. Przez wiele dekad pamięć o ofiarach była kultywowana wyłącznie w środowisku rodzinnym, ponieważ wiele nieśmiałych prób, by dowiedzieć o losach zatrzymanych kończyły się niepowodzeniem ­– powiedział Bogdan Dyjuk.– W ubiegłą sobotę w Augustowie wielu z nas uczestniczyło w uroczystym otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej– niezwykłym muzeum pamięci. Jestem przekonany, że to muzeum dzięki zaangażowaniu augustowskiego zespołu będzie ośrodkiem, który trwale zapisze się w działaniach utrwalających pamięć historyczną, ale także prowadzących badania naukowe i służących wyjaśnieniu nie wszystkich znanych założeń i tez –przypomniał.

Obecny na uroczystościach były prezydent RP Bronisław Komorowski podkreślił wagę kontynuowania wysiłków na rzecz poznania prawdy o losach ofiar.

– Cieszę się, że jest tyle instytucji, tyle osób zaangażowanych w kultywowanie pamięci o ofiarach Obławy Augustowskiej oraz o tych dramatycznych wydarzeniach sprzed 80 lat. Ta pamięć została odbudowana o czym świadczy państwa obecność. To wydarzenie jest okazją, by także oddać wyrazy uznania tym, którzy robili wszystko, aby tą pamięć odgrzebać – zaznaczył.

[FOTORELACJA]5301[/FOTORELACJA]

W podobnym tonie wypowiedział się wójt gminy Giby Robert Bagiński.

– Tak samo zarówno ja, jak i państwo liczymy, że się kiedyś dowiemy, gdzie pochowane są ofiary, a następnie liczę, że szczątki powrócą do ich domów. Ale to jest tylko nadzieja. Nadzieja umiera ostatnia i aż nadzieja – mówił.

Po części oficjalnej odbył się Apel Pamięci oraz ceremonia złożenia wieńców i kwiatów. Następnie zaprezentowano rekonstrukcję historyczną przedstawiającą przebieg sowieckiej operacji z lipca 1945 r., przygotowaną przez grupy rekonstrukcyjne i Instytut Pamięci Narodowej (IPN). Wydarzeniu towarzyszyły także panele edukacyjne, rajd rowerowy oraz bieg pamięci.

W wydarzeniu uczestniczyli m.in. reprezentujący Prezydenta RP Andrzeja Dudę Łukasz Kudlicki – doradca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, wicewojewoda podlaski Michał Gąsowski, parlamentarzyści, a wśród nich m.in. poseł Jacek Niedźwiecki, radni wojewódzcy: Anna Naszkiewicz oraz Waldemar Kwaterski, Marek Jedynak – dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz licznie zebrani przedstawiciele rodzin ofiar Obławy Augustowskiej, działacze stowarzyszeń i mieszkańcy gminy Giby.

Obława Augustowska – „Mały Katyń”

Obława Augustowska była największą powojenną masową akcją represyjną NKWD przy wsparciu sił Ludowego Wojska Polskiego na terytorium Polski. Przeprowadzona w dniach 10–25 lipca 1945 roku, objęła tereny Suwalszczyzny i Puszczy Augustowskiej. Celem operacji było rozbicie struktur polskiego podziemia niepodległościowego. W wyniku obławy zatrzymano ponad 7 tys. osób, które więziono w ponad pięćdziesięciu miejscach. Około 600 z nich zaginęło bez śladu – prawdopodobnie zostali zamordowani przez Sowietów, a ich ciała ukryte w nieznanych do dziś miejscach. Mimo upływu lat, ich groby wciąż nie zostały odnalezione. Obława Augustowska przez wielu historyków nazywana jest „Małym Katyniem”.

Cezary Rutkowski

fot.: Krystian Guzewicz