ZMP alarmuje ws. dziwnych „skoków” w udziałach PIT na 2026 r.

ZMP zwrócił się do ministra finansów o pilne udostępnienie danych źródłowych i sposobu wyliczenia kwot udziałów w PIT i CIT dla samorządów na 2026 r. Powodem są uwagi kilkunastu miast, które wykryły, że obliczone przez resort finansów kwoty udziałów w PIT i CIT oraz kwota subwencji na 2026 rok są nominalnie mniejsze niż w roku 2025.

Prezydenci Wrocławia Jacek Sutryk i Sosnowca Arkadiusz Chęciński napisali do ministra finansów list, w którym zwrócili uwagę "na niezrozumiałe skoki kwot udziałów w PIT na 2026 r.". Wskazali, że jeszcze w dniu kiedy resort przesłał do wszystkich JST informację o kwotach udziałów w PIT i CIT oraz o kwocie subwencji na rok 2026 w biurze Związku Miast Polskich rozdzwoniły się telefony z kilku miast członkowskich, które informowały, że kwoty udziałów są nominalnie mniejsze niż w roku 2025.

ZMP obliczył, że spośród 390 miast członkowskich Związku w siedmiu kwoty były niższe niż w roku bieżącym. Chodzi o: Krynicę Morską (o 21,3% mniej), Kleczew (o 9,1% mniej), Włocławek (o 7,3% mniej), Jastrzębie-Zdrój (o 4,3% mniej), Elbląg (o 2,8% mniej), Iłowę (o 1,3% mniej) i Bytom (o 0,3 % mniej).

W kolejnych sześciu miastach zanotowano przyrost niższy niż planowana w budżecie państwa inflacja (3%). Są to: Kamieńsk (przyrost o 1,7%), Puszczykowo (przyrost o 1,9%), Kalisz Pomorski (przyrost o 2,2%), Sulmierzyce (przyrost o 2,5%), Radom (przyrost o 2,6%) i Konin (przyrost o 2,9%).
Jednocześnie osiem miast w 2026 r. otrzyma o ponad 25% więcej niż w bieżącym roku, w tym „rekordzista” Jawor – o 32,2% więcej (przyrost PIT o 22,7%, a CIT aż o 94,3%).

ZMP oszacował, że miasta członkowskie Związku otrzymają o 11,6 mld zł więcej niż w tym roku, co daje średni przyrost 10,4%.

Zdaniem kierownictwa ZMP skoki udziałów w CIT można wytłumaczyć usunięciem błędu w bazie danych MF.

„Zadziwiające są jednak ogromne skoki w udziałach z PIT: od spadków o połowę do pięciokrotnych wzrostów!” – wskazano w piśmie do ministra finansów. 

Zdaniem prezydentów Wrocławia i Sosnowca dane przekazane przez ministerstwo finansów pokazują, że nie został osiągnięty „żaden z dwu krytycznie ważnych celów” (nowej ustawy o dochodach JST – red.), czyli zapewnienia przej¬rzystości systemu i dostępności danych źródłowych oraz zapewnienia stabilności dochodów i bezpieczeństwa w planowaniu budżetów JST.

„Dla samorządów, które od roku próbują oswoić się z nowym systemem dochodów, opartym na udziałach w podatkach, rozumianych jako udziały w dochodach podatników, opodatkowanych podatkami PIT i CIT oraz na – jak dotąd – niejasnym sposobie szacowania ich potrzeb wydatkowych na podstawie „determinant” bazujących na jeszcze mniej pewnych niż skarbowe bazach danych GUS, takie skoki kwot są niezrozumiałe. W zasadzie niweczy to możliwość odpowiedzialnego planowania budżetowego i finansowego przez samorządy” – podkreślono w piśmie do MF.

W połowie października MF przekazało samorządom szczegółowe wyliczenia dotyczące należnych w 2026 roku m.in. kwot subwencji ogólnej, potrzeb finansowych, dochodów z PIT i CIT, a także wysokości korekty z tytułu zamożności. Z dokumentu wynika, że w przyszłym roku samorządy otrzymają łącznie z tytułu udziału w podatku PIT ponad 193,1 mld zł, a z tytułu udziału w CIT blisko 27,5 mld zł. Z kolei kwota potrzeb finansowych wszystkich samorządów wyniesie ponad 154,7 mld zł. 

mp/