MF odkryło karty. Tyle samorządy dostaną z PIT i CIT oraz z subwencji w 2026 r.

W 2026 r. samorządy otrzymają łącznie z tytułu udziału w podatku PIT ponad 193,1 mld zł, a z tytułu udziału w CIT blisko 27,5 mld zł. Z kolei kwota potrzeb finansowych wszystkich samorządów wyniesie ponad 154,7 mld – wynika z wyliczeń resortu finansów. Za ministerstwem publikujemy wyliczenia dla poszczególnych JST. 

Ministerstwo Finansów przekazało samorządom szczegółowe wyliczenia dotyczące należnych w 2026 roku m.in. kwot subwencji ogólnej, potrzeb finansowych, dochodów z PIT i CIT, a także wysokości korekty z tytułu zamożności. Plik publikujemy w załączeniu pod artykułem.   

Jak podkreślono w komunikacie, ujęte w zestawieniu kwoty, zostały ustalone na 2026 r. z uwzględnieniem rozwiązań zawartych w ustawie o dochodach jednostek samorządu oraz w projektowanej nowelizacji tej ustawy, która przewiduje wykorzystanie zaktualizowanych danych podatkowych z zakresu podatku CIT oraz skorygowanych kwot potrzeb oświatowych do obliczenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego za rok 2025, w sposób określony w ustawie z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Jak wyjaśniono, potrzeby finansowe i dochody jednostek samorządu terytorialnego za 2025 r., obliczone zgodnie z projektem ustawy, będą podstawą ustalenia przyrostów (potrzeb finansowych oraz kwoty kalkulacyjnej) zachodzących między rokiem 2026 a rokiem 2025. Te z kolei będą podstawą ustalenia subwencji ogólnej.

Dochody z tytułu udziału w podatkach PIT i CIT 

Zgodnie z zestawieniem samorządy otrzymają łącznie z tytułu udziału w podatku PIT ponad 193,1 mld zł, a z tytułu udziału w CIT ponad 27,5 mld. 

Subwencja ogólna 

Planowana na rok 2025 kwota subwencji ogólnej dla wszystkich JST to 50,5 mld zł, z czego subwencja dla gmin wyniesie 26,3 mld zł. 

Jak wyjaśniono w komunikacie, subwencję ogólną dla JST na rok budżetowy 2026 ustala się w wysokości subwencji z roku poprzedzającego rok budżetowy (2025): 
- powiększonej - w przypadku gdy różnica pomiędzy potrzebami finansowymi w roku budżetowym a tymi potrzebami w roku poprzedzającym rok budżetowy jest wyższa niż różnica między kwotą kalkulacyjną w roku budżetowym a tą kwotą w roku poprzedzającym rok budżetowy – o wysokość odpowiadającą różnicy między tymi kwotami; 
- pomniejszonej - w przypadku gdy różnica pomiędzy kwotą kalkulacyjną w roku budżetowym a tą kwotą w roku poprzedzającym rok budżetowy, jest wyższa niż różnica między potrzebami finansowymi w roku budżetowym a tymi potrzebami w roku poprzedzającym rok budżetowy - o wysokość odpowiadającą różnicy między tymi kwotami.

MF zaznaczyło, że dochody należne z tytułu subwencji ogólnej, podlegające przekazaniu gminie, są ustalone z uwzględnieniem korekty z tytułu zamożności.

Potrzeby finansowe 

Kwota potrzeb finansowych wszystkich samorządów w 2026 r. wynosi ponad 154,7 mld, z czego dla gmin prawie 76,4 mld zł.  

W komunikacie MF wyjaśniło, że potrzeby finansowe to element kalkulacji służący ustaleniu dochodów JST z tytułu subwencji ogólnej z budżetu państwa - w przypadku, gdy dochody z tytułu zwiększonego udziału w podatku PIT i podatku CIT będą niewystarczające na pokrycie naliczonych potrzeb finansowych. 

Resort przypomniał też, że potrzeby finansowe JST, podlegające sfinansowaniu na podstawie nowej ustawy, to suma potrzeb: wyrównawczych, oświatowych, rozwojowych, ekologicznych i uzupełniających.

Korekta z tytułu zamożności 

Resort wyjaśnił, że kwota dochodów jednostki samorządu terytorialnego na rok budżetowy podlega korekcie z tytułu zamożności, jeżeli dochody JST w relacji do przeliczeniowej liczby mieszkańców tej jednostki są wyższe od 120% dochodów w relacji do przeliczeniowej liczby mieszkańców odpowiedniej kategorii jednostek samorządu terytorialnego. 

Korektę z tytułu zamożności oblicza się, mnożąc przeliczeniową liczbę mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego przez różnicę między dochodami w relacji do przeliczeniowej liczby mieszkańców danej jednostki a 120% dochodów w relacji do przeliczeniowej liczby mieszkańców odpowiedniej kategorii JST oraz przez wskaźnik 0,5.

Przez dochody, o których mowa wyżej, rozumie się łączne dochody z tytułu podstawowych dochodów podatkowych oraz subwencji ogólnej, pomniejszone o kwotę odpowiadającą sumie potrzeb oświatowych i rozwojowych. 

Korekty z tytułu zamożności dokonuje się przez pomniejszenie dochodu gminy z tytułu udziału w podatku PIT, a jeżeli kwota korekty z tytułu zamożności jest wyższa niż kwota tego dochodu,to dodatkowo pomniejsza się dochód gminy z tytułu udziału w podatku CIT. 

Jeżeli dla gminy została jednocześnie naliczona subwencja ogólna, korekty z tytułu zamożności dokonuje się w pierwszej kolejności przez pomniejszenie subwencji ogólnej, przy czym gdy kwota subwencji ogólnej jest: 
1) wyższa od kwoty korekty z tytułu zamożności – gmina otrzymuje subwencję ogólną w wysokości odpowiadającej różnicy między tymi kwotami; 
2) niższa od kwoty korekty z tytułu zamożności – gmina nie otrzymuje subwencji ogólnej, a o pozostałą kwotę korekty z tytułu zamożności pomniejsza się dochód z tytułu udziału w podatku PIT, a jeżeli tego dochodu zabraknie to nawet dochód z udziału w podatku z CIT.

Środki z rezerwy na uzupełnienie dochodów 

W 2026 r. środki rezerwy na uzupełnienie dochodów, o której mowa w art. 34 ustawy, zostaną rozdzielone między jednostki samorządu terytorialnego w sposób określony w tej ustawie.

mp/