Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Kolnie

Nie godzili się na narzuconą przez Moskwę po 1944 roku władzę komunistyczną - zapłacili za to wysoką cenę. 1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W ramach państwowego święta w Kolnie pamięć niezłomnych uczczono podczas nabożeństwa odprawionego w kościele św. Anny o godz. 8:00 w intencji Ojczyzny i bohaterów podziemia zbrojnego.

To powojenne podziemie antykomunistyczne, które często z bronią w ręku, walczyło o wolność naszego kraju. Były to duże organizacje polityczne, czy oddziały wojskowe, a także działające lokalnie zbrojne grupy. Łączyło ich jedno - brak zgody na narzuconą przez sowietów władzę i marzenie o wolnej i niepodległej Polsce. 

- Walczyli o wolną Polskę i nie chcieli zaakceptować faktu, że ktoś inny o tej Polsce decyduje. Że narzuca swoją władzę i swoje porządki. Sięgali po broń i starali się walczyć o swoją Ojczyznę, w której Polacy sami mogliby decydować o swoim kraju. Wiemy, że historia Żołnierzy Wyklętych nie była jednoznaczna. Ale pamiętajmy,w jakich czasach żyli i z czym musieli walczyć. Wolna Polska była ich celem i ten cel się nie zmienia. Pamiętajmy o tym, zwłaszcza teraz, kiedy patrząc na to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą widzimy, że wolność nigdy nie jest dana na zawsze.A kraj, z którym nasi przodkowie walczyli o wolność, znowu zagroził wolności innych krajów - mówi Starosta Kolneński Tadeusz Klama.

1 marca stał się Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych na mocy ustawy, którą Sejm RP przyjął w 2011 roku. To symboliczne nawiązanie do 1 marca 1951 roku, kiedy wykonano wyrok śmierci na 7 członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość".

- Niepodległa Polska powinna utrwalać pamięć o tych, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie złożyli broni i podjęli kolejną walkę, tym razem z komunistycznym totalitaryzmem – uważa Burmistrz Kolna Andrzej Duda.

Żołnierze Wyklęci, po zakończeniu II Wojny Światowej, walczyli z polską bezpieką i wojskami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a także rosyjskim NKWD i oddziałami Smiersz.

Najbardziej zasłużonymi „Żołnierzami Wyklętym”, którzy działali w naszym regionie, w tym także na Ziemi Kolneńskiej byli m.in. major Jan Tabortowski („Bruzda”), podporucznik Stanisław Marchewka („Ryba”), chorąży Hieronim Rogiński („Róg”), Marian Borys („Czarny”), sierżant Kazimierz Lenkiewicz („Warmiak”) i sierżant Bronisław Chrzanowski („Orzeł”). Naocznym świadkiem haniebnej historii w dziejach Polski był, m. in. mieszkaniec naszego miasta, śp. Stefan Kownacki pseudonim „Gołąb” (żołnierz z oddziału Mariana Borysa „Czarnego” i Hieronima Rogińskiego ps. „Róg”). Zamarły 27 listopada 2021 r. w wieku 91 lat żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, uczestniczył we wszystkich państwowych uroczystościach odbywających się na terenie naszego miasta i powiatu kolneńskiego. W swoich przemówieniach patriotycznych nigdy nie krył wzruszenia i często powtarzał, że jest wdzięczny rządowi polskiemu za przywrócenie prawdy, którą przez pół wieku komunistyczna propaganda i kłamstwa o walce podziemia wypaczyły na wiele lat.

Dzisiaj, kwiaty pod pomnikiem żołnierzy wyklętych złożyli między innymi przedstawiciele samorządów. Miasto Kolno reprezentował burmistrz Andrzej Duda, Gminę Kolno Józef Wiśniewski, natomiast Powiat Kolneński wicestarosta  Karol Pieloszczyk.

Fot. powiat Kolno

Następnie na cmentarzu w Lachowie przy pomniku upamiętniającym ofiary walk o niepodległość w XX wieku dwóch wojen światowych, wojny polsko – bolszewickiej i walk z reżimem komunistycznym po 1945 roku kwiaty i znicze złożyli: Wójt Gminy Kolno, Radny Rady Gminy Kolno Kazimierz Kowalewski, Mariusz Wesołowski Dyrektor CKGK, Bogumiła Mikucka wicedyrektor Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Lachowie wraz z uczniami oraz Andrzej Zduńczyk sołtys Wykowa.

Kolejnym miejscem był pomnik w Wykowie, gdzie do delegacji dołączyła pani Bogusława Narowska Radna Gminy Kolno i sołtys Bialik.

Pod płytą ku czci Romualda Kozła w Koźle kwiaty i znicz złożył wójt Józef Wiśniewski i  Anastazy Jan Kalinowski Przewodniczący Rady Gminy Kolno.

Przy najnowszym w gminie Kolno miejscu pamięci ku czci Mariana Borysa („Czarny"), by uczcić jego pamięć spotkali się Wójt Gminy Kolno. Henryk Hermanowski i Marek Baczewski Radni Gminy Kolno i liczna delegacja ze Szkoły Podstawowej w Zaskrodziu.

- Wasza obecność dziś jest bardzo ważna, bo to my, ale również wy młodzi i kolejne pokolenia,  mamy dług do spłacenia u tych, którzy walczyli i ginęli za niepodległą i wolną Polskę – podkreślił wójt Józef Wiśniewski. –  Trzeba znać te nazwiska i historie, czasem trudne i tragiczne, ale przecież to był czas trudnej, nierównej i niebezpiecznej walki. Musimy o tym pamiętać.

Fot. archiwum gminy Kolno