Białystok/ Wręczono nagrody IPN „Świadek historii"

W tym roku kapituła wybierała spośród 21 zgłoszonych kandydatur, wyłoniono sześcioro laureatów. Są to: Nina Żyłko, Małgorzata Pańkowska, ks. Robert Figura, Daria Zarodkiewicz, Michał Rutkowski i Tadeusz Szereszewski.

Za działania na rzecz upamiętniania i popularyzacji najnowszej historii Polski wyróżniono w czwartek sześć osób z północno-wschodniej Polski nagrodami IPN "Świadek historii". Wśród uhonorowanych znaleźli się historycy, sybiracy, duchowni, inicjatorzy upamiętnienia lokalnych dziejów.

Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w siedzibie oddziału IPN w Białymstoku.

- Świadek historii to ktoś, kto ze szczególną pieczołowitością dba o polską pamięć narodową - podkreślił obecny na uroczystości zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski, który przewodniczył kapitule nagrody. Przypomniał, że ta nagroda zapoczątkowana została właśnie przez oddział IPN w Białymstoku.

Mówiąc o tegorocznych laureatach wskazał, że reprezentują trzy pokolenia Polaków. - Mamy więc do czynienia ze swoistą sztafetą polskich pokoleń, gdzie dla wszystkich państwa dbałość o polską pamięć historyczną, o zachowanie polskiej spuścizny jest rzeczą niezwykle ważną - zaznaczył wiceprezes IPN. Nazwał nagrodzonych "kustoszami polskiej pamięci narodowej".

- Dbacie o tę pamięć, o polskiej historii mówicie i przekazujecie ją innym, przede wszystkim młodemu pokoleniu. (...) Państwo dzisiaj odznaczeni emanujecie czymś, co można by nazwać duchem polskiego narodu: odwagą, niezłomnością i determinacją w swoim działaniu - mówił Polejowski zwracając się do odznaczonych.

Podziękował wyróżnionym "za pracę, poświęcenie i determinację" i zapewnił też dalsze wsparcie IPN w ich działalności, bo - jak podkreślił - "łączy nas miłość do Polski".

Jedną z nagrodzonych została Małgorzata Pańkowska - wychowawca młodzieży, zaangażowana w upamiętnienie ofiar zbrodni niemieckich w Grabówce.

W Grabówce znajdują się miejsca masowych egzekucji z lat 1941-44; historycy oceniają, że była to największa na Białostocczyźnie zbrodnia niemiecka. Według podawanych przez lata danych, liczba rozstrzelanych w tym miejscu może sięgać nawet ok. 16 tys. (taka liczba widnieje na pomniku). Wśród ofiar byli mieszkańcy regionu: Polacy, Białorusini, Żydzi i jeńcy sowieccy. Są też źródła, które podają, że ofiar było 5-8 tys.

Pańkowska zabrała głos w imieniu wszystkich laureatów, podziękowała za to wyróżnienie. Podkreśliła, że gdyby nie współpraca z IPN-em "to pamięć o największym miejscu kaźni w Grabówce na Podlasiu może by przetrwała, ale w sposób taki bardzo marginalny".

Nagrodę odebrała też sybiraczka Nina Żyłko, działaczka Związku Sybiraków w Łomży, która - jak podkreślono w uzasadnieniu - uważa, że praca społeczna przedłuża jej życie.

Wyróżniono też ks. Roberta Figurę, kapelana środowisk Sybiraków i kombatantów diecezji drohiczyńskiej. Duchowny jest inicjatorem wielu wydarzeń patriotyczno-historycznych m.in. Diecezjalnego Dnia Sybiraka.

Nagrodzono także za prowadzenie badań naukowych i działania na rzecz upamiętnienia zbrodni niemieckich w powiecie makowskim (Mazowieckie) Darię Zarodkiewicz.

Laureatami zostali też Michał Rutkowski, dzięki którego działaniom pod Andrzejewem (Mazowieckie) w sposób szczególny oddano hołd bohaterom z 1939 roku oraz Tadeusz Szereszewski, który zasłużył się w upamiętnieniu osób i wydarzeń związanych z historią Bielska Podlaskiego i regionu.

Zainicjowana przez IPN w Białymstoku nagroda "Świadek historii" jest przyznawana także w innych regionach.(PAP)

swi/ rof/ aszw/