Projekt: gminy będą mogły różnicować opłaty za śmieci na podstawie ich masy i jakości segregacji

Uelastycznienie systemu opłat za śmieci oraz umożliwienie gminom różnicowania stawek na podstawie masy odpadów i jakości segregacji - zakłada projekt nowelizacji tzw. ustawy czystościowej, który opublikowano w wykazie prac legislacyjnych rządu. 

W informacji o projekcie zaznaczono, że celem nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest zwiększenie skuteczności, przejrzystości i sprawiedliwości systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Jak podkreślono, projekt opracowano w odpowiedzi na postulaty zgłaszane przez samorządy i mieszkańców, którzy wskazywali m.in. niewystarczające narzędzia umożliwiające skuteczne egzekwowanie selektywnej zbiórki odpadów, niewystarczający katalog zwolnień i ulg, a także ograniczone możliwości reagowania na uchylanie się od obowiązków przez właścicieli nieruchomości.

Nowa ustawa przewiduje m.in. uelastycznienie naliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Chodzi o poszerzenie katalogu fakultatywnych zwolnień z opłaty za śmieci o ulgi dla osób starszych, niepełnosprawnych, w trudnej sytuacji życiowej i materialnej, a także dla drobnych przedsiębiorców prowadzących działalność o charakterze rzemieślniczym. 

Dodatkowo zaproponowano, aby gminy mogły różnicować stawki opłat za śmieci na podstawie masy odpadów i jakości segregacji. Zdaniem autorów projektu ma to zachęcić mieszkańców do dokładniejszej segregacji, a także pozwolić na sprawiedliwy podział kosztów zgodnie z rzeczywistą masą wytwarzanych odpadów przez każdego z mieszkańców.

Projekt zakłąda też doprecyzowanie przepisów, które obecnie ograniczają stosowanie indywidualnego rozliczania opłat w budynkach wielolokalowych. Chodzi o uszczegłowienie zasad odpowiedzialności za zapewnienie technicznych możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach budynków wielolokalowych poprzez uzgodnienie między stronami kwestii odpowiedzialności.

Kolejna z propozycji przewiduje rozszerzenie możliwości obniżenia opłat w przypadku kompostowania bioodpadów o kolejne typy nieruchomości, tj. nieruchomości w zabudowie wielolokalowej, nieruchomości przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe oraz rodzinnych ogrodów działkowych.

Nowa ustawa ma też zabezpieczyć interesu gmin w zakresie pobierania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku zbycia nieruchomości przez własciciela. W tym celu zaproponowano wprowadzenie obowiązku składania zmiany deklaracji przez właściciela nieruchomości, który dokonuje jej zbycia, bądź przeniesienia prawa własności do nieruchomości. 

W celu uszczelnienia gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi zaproponowano rozwiązanie, które umożliwi gminom prowadzenie czynności sprawdzających w celu weryfikacji poprawności złożonych deklaracji przy wykorzystaniu informacji z przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Zdaniem MKiŚ dzięki temu opłaty będą bardziej sprawiedliwie naliczane w stosunku do wszystkich zobowiązanych do ponoszenia opłaty mieszkańców. 

Ponadto projekt przewiduje ozszerzenie katalogu odpadów przyjmowanych w PSZOK o odpady innego rodzaju niż komunalne, wprowadzenie wymogu minimalnej liczby PSZOK-ów w odniesieniu do liczby mieszkańców gminy oraz odległości, a także rozszerzenie informacji, które powinny być zawarte w dokumentach dotyczących zamówienia publicznego o wysokość kosztów ponoszonych za odbiór i zagospodarowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych.

W projekcie doprecyzowano też przesłanki nałożenia podwyższonej opłaty za nieselektywne zbieranie odpadów, poprzez odejście od obligatoryjnego wszczynania postępowania przez gminę w przypadku każdego zawiadomienia o uchybieniu w zakresie selektywnego zbierania.

Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd to IV kwartał 2025 r.

mp/