KRRIO: deficyt gminnych systemów odpadowych przekroczył 1,1 mld zł

Samorządowe systemy gospodarki odpadami zamknęły 2024 rok rekordowym deficytem w wysokości 1,1 mld zł - wynika z danych Krajowej Rady RIO. Zdaniem Grzegorza Czarnockiego, prezesa RIO w Opolu w tym roku mieszkańców gmin czeka waloryzacja opłat za śmieci. 

Z opublikowanego przez KRRIO sprawozdania z wykonania budżetów JST wynika, że w 2024 roku dochody z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wszystkich jednostek samorządu terytorialnego i związków międzygminnych wyniosły niespełna 13 mld zł. Z kolei wydatki wzrosły do ponad 14,1 mld zł. Oznacza to, że w 2024 r. gminne systemy odpadowe zanotowały ponad 1,1 mld zł deficytu. 

Rok wcześniej deficyt w gospodarce odpadami wyniósł 55 mln zł, a w 2022 system zamknął się nieznaczną nadwyżką wynoszącą 10 mln zł. 

Z danych KRRIO wynika, że w 2024 r. deficyt w finansowaniu systemu odpadowego wystąpił w 1 099 gminach wiejskich, 564 gminach miejsko-wiejskich, 182 gminach miejskich oraz 51 miastach na prawach powiatu. 

Zdaniem Grzegorza Czarnockiego wiceprzewodniczącego KRRIO tak duży wzrost wydatków na odpady w 2024 r. zapowiada wzrost dynamiki podwyżek opłat za śmieci w tym roku. 

"Niestety rozciągnięta w czasie kampania wyborcza w samorządach nie sprzyjała podwyżkom opłat za gospodarowanie odpadami. Kiedy przyjrzymy się bliżej to zobaczymy, że za deficyt odpowiada w dużej mierze właśnie spadek tempa wzrostu dochodów systemu" - powiedział Czarnocki.

Prezes opolskiej RIO zwrócił uwagę, że wydatki na system odpadowy w 2024 r. wzrosły o 11,3 proc. rok do roku (w poprzednim wzrost wyniósł 9,8 proc.). Natomiast wzrost dochodów wyniósł tylko 2,7 proc., znacznie poniżej inflacji. Podczas gdy w roku poprzednim było to 9,2 proc.

"W tym roku czekają nas podwyżki opłat, choć uczciwsze byłoby określenie waloryzacja, bo stawki opłat są kwotowe, więc podlegają dewaluacji" - ocenił szef KRRIO.      

Autorzy raportu zwrócili uwagę, że dla pełniejszego obrazu sytuacji w systemie gospodarowania odpadami istotne jest również wskazanie skuteczności w dochodzeniu należności z tytułu tych opłat. Tymczasem z analiz KRRIO wynika, że w ostatnich latach systematycznie narastały zaległości (należności przeterminowane) z tego tytułu. W 2021 r. w kwotach globalnych zaległości wynosiły 775 mln zł, a w roku 2024 przekroczyły 943 mln zł. 

W raporcie wskazano jednak, że w 2024 r. wzrost zaległości wystąpił jedynie w gminach. W miastach na prawach powiatu i związkach kwoty zaległości spadły.

mp/