Historia

„Była wśród nas wielka radość, wśród żydowskich bojowników. Nagle stał się cud, oto wielcy niemieccy +bohaterowie+ wycofali się w ogromnej panice w obliczu żydowskich granatów i bomb” – zeznawała podczas słynnego procesu Adolfa Eichmanna, jednego z architektów Holokaustu, Cywia Lubetkin ps. Celina. W kwietniu 1943 r. należała do dowództwa Żydowskiej Organizacji Bojowej, jednej z dwóch formacji zbrojnych żydowskiego podziemia w getcie. Zrzeszeni w nich konspiratorzy podjęli decyzję o podjęciu walki, której najważniejszym celem miała być „śmierć na własnych warunkach”. Tym samym odrzucili dominujące wcześniej przekonanie, że tylko stosowanie się do poleceń okupantów może uratować choćby część społeczności żydowskiej w okupowanej Polsce. W połowie 1942 r. było już jasne, że założeniem działań III Rzeszy jest doprowadzenie do eksterminacji narodu żydowskiego.

Ponad dwa wieki po upadku Napoleona historycy, również w Polsce, wciąż w wielu sprawach dotyczących cesarza Francuzów toczą z sobą spory.

Metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła został wybrany na papieża 16 października 1978 r. Przyjął imię Jan Paweł II. Był pierwszym od ponad 450 lat biskupem Rzymu niebędącym Włochem oraz najmłodszym z papieży od półtora wieku. Miał wówczas 58 lat. Podczas inauguracji pontyfikatu powiedział słynne zdanie: "Nie lękajcie się! Otwórzcie, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi! (...) otwórzcie granice państw, systemy ekonomiczne i polityczne, szerokie obszary kultury, cywilizacji i rozwoje".

Inicjatorem uroczystości była katolicka parafia w Tryczówce oraz białostocki oddział IPN, który sfinansował też wykonanie tablicy. Odsłonięto ją w lapidarium znajdującym się przy kościele.

PAP: 50 lat temu zmarł kardynał Bolesław Kominek. Został zapamiętany głównie z powodu wystosowanego w 1965 roku orędzia do biskupów niemieckich, ale czy to on wpadł na pomysł jego napisania

Otoczony „Róg” popełnił samobójstwo. Według ustaleń historyków miejsce ukrywania się „Roga” zostało ujawnione przez „Piskorza”, który poprzedniego dnia opuścił schron.

W poprzednich latach organizował je podległy resortowi Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Akcja "Zabytek miesiąca" została zapoczątkowana w Muzeum Podlaskim w 2021 r. Ma przybliżać historię przedmiotów ze zbiorów, których na co dzień nie można oglądać. Eksponaty prezentowane są w głównym holu głównej siedziby muzeum – w Ratuszu w Białymstoku. Zmieniają się co miesiąc.

10 października 1943 r. w Generalnym Gubernatorstwie zaczęło obowiązywać rozporządzenie „o zwalczaniu zamachów na niemieckie dzieło odbudowy”, przewidujące za najdrobniejsze uchybienia karę śmierci w trybie doraźnym. Efektem było nasilenie terroru okupacyjnego w Warszawie: łapanek i rozstrzeliwania przypadkowych osób. Miało to doprowadzić do zastraszenia ludności cywilnej i ograniczenia działalności polskiego podziemia niepodległościowego.

"Ta kartka, a ściślej rzecz ujmując, dwie identyczne kartki, są w zasobach naszego Archiwum" - powiedział PAP dyrektor Archiwum Archidiecezji Warmińskiej ks. prof. Andrzej Kopiczko. Dodał, że oba dokumenty są identyczne: napisane na takim samym papierze w kratkę, tym samym charakterem pisma, są na nich identyczne nieczytelne podpisy tajemniczego "komendanta" i w ten sam sposób zapisano na nich datę: 21.I.45.

Grupa współdziałała z oddziałem AK Kazimierza Stefanowicza „Asa” oraz korzystała z pomocy miejscowych Polaków. Dzięki ich pomocy rozpoznano niemiecki system obrony na rzece Narwi na odcinku Nowogród-Ostrołęka-Pułtusk, zlokalizowano lotniska oraz magazyny w miejscowościach Szodmak i Łodziska. Ustalono koncentracje wojsk pancernych w rejonie Ostrołęki i dyslokację niemieckich oddziałów i sztabów między innymi w Myszyńcu, Łodziskach, Ostrołęce i Dylewie.

Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania „Solidarności” – najliczniejszą formą zorganizowanego ruchu oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. Początki zbrojnego działania przeciw okupacji sowieckiej i marionetkowemu reżimowi sięgają roku 1944. Szczyt rozwoju podziemia antykomunistycznego przypadł zaś na lata 1945-1947. Wielkim ciosem w szeregi oddziałów walczących z komunistami była „amnestia”, ogłoszona przez reżim w lutym 1947 r. Objęła ponad 75 tys. osób. Mimo obietnic reżimu wiele z nich trafiło ponownie do więzień, niektóre skazano na śmierć.

Pierwszy na świecie Grób Nieznanego Żołnierza pojawił się w Paryżu w 1920 roku. Spoczęły w nim prochy bezimiennego żołnierza francuskiego, który zginął pod Verdun. Stworzono go dla upamiętnienia 1,5 miliona żołnierzy francuskich, którzy zginęli w latach 1914-1918. Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie jest symbolem walk o wolność Ojczyzny i miejscem najważniejszych uroczystości państwowych. Upamiętnia wszystkich bezimiennych bohaterów, którzy złożyli swoje życie w ofierze w walce o wolność i niepodległość ojczyzny.

O tym że, Narodowe Siły Zbrojne były, obok Armii Krajowej, jedną z największych polskich organizacji wojskowych, które walczyły o niepodległość na terytorium okupowanej w czasie II wojny światowej Rzeczypospolitej Polskiej i o tym, że po zakończeniu wojny członkowie NSZ nie pogodzili się ze zniewoleniem Polski i wraz ze Zrzeszeniem Wolność i Niezawisłość stanowili filary powojennego podziemia antykomunistycznego, usłyszeli uczestnicy prelekcji w Gminnym Ośrodku Kultury w Grabowie, którą na zakończenie uroczystości przedstawił historyk, pracownik IPN Oddział Białystok, Pan Michał Ostapiuk.

Sowiecka napaść na Polskę była realizacją układu podpisanego w Moskwie 23 sierpnia 1939 r. przez ministra spraw zagranicznych III Rzeszy Joachima von Ribbentropa oraz ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesława Mołotowa, pełniącego jednocześnie funkcję przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych (premiera).