Posłowie: gminy mogą nie zdążyć z rozliczeniem wydatków na inwestycje obronnościowe

Resort finansów nie planuje wydłużenia czasu na rozliczenie wydatków z Rządowego Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej – wynika z wyjaśnień wiceszefowej MFiG Hanny Majszczyk. Zdaniem grupy posłów samorządy mogą nie zdążyć z wydatkowaniem tych środków do końca roku. 

Chodzi o ponad 4 mld zł na realizację zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej, które w formie dotacji trafią w tym roku do samorządów. Pieniądze gminy mają wykorzystać m.in. na budowę i modernizację schronów oraz innych obiektów, w których w sytuacjach kryzysowych będzie mogła schronić się ludność. Dofinansowane będzie również dostępne na doposażenie magazynów w sprzęt i zapasy niezbędne na przykład podczas usuwania skutków klęsk żywiołowych.

W interpelacji do resortu finansów grupa posłów PiS zwróciła uwagę, że środki te – zarówno w części inwestycyjnej (np. budowa obiektów ochronnych), jak i zakupowej (sprzęt, wyposażenie) – muszą zostać wydatkowane i rozliczone do końca bieżącego roku budżetowego, czyli do 31 grudnia 2025 r. 

„Tymczasem w wielu województwach nabory dopiero się rozpoczynają lub trwają (np. w woj. podkarpackim wnioski składać można było do 22 lipca), co oznacza, że samorządy będą miały bardzo ograniczony czas na przygotowanie, realizację i rozliczenie inwestycji” – podkreślono w interpelacji.

Według parlamentarzystów istnieje realne zagrożenie, że część jednostek samorządu terytorialnego nie zdąży z wydatkowaniem środków w tak krótkim terminie – zwłaszcza w przypadku zadań wymagających procedur przetargowych, uzyskania pozwoleń czy realizacji robót budowlanych. 

MFiG: niezrealizowane wydatki wygasają z końcem roku

W odpowiedzi wiceminister finansów Hanna Majszczyk przypomniała, że zgodnie z ustawą o finansach publicznych „niezrealizowane kwoty wydatków budżetu państwa wygasają z upływem roku budżetowego”, przy czym „rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy”. 

Wiceszefowa MFiG wskazała jednocześnie, że wyjątkiem od tych zasad jest fakultatywna możliwość wydłużenia realizacji wydatków budżetu państwa przez Radę Ministrów, która może ustalić, w drodze rozporządzenia wykaz oraz plan finansowy wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego. Ostateczny termin ich wydatkowania nie może być jednak dłuższy niż do 31 marca następnego roku budżetowego. 

Majszczyk zaznaczyła jednak, że „Minister Finansów i Gospodarki, co do zasady, nie zakłada przygotowania projektu takiego rozwiązania w roku 2025”. 

Wiceminister zauważyła przy tym, że NIK wielokrotnie krytykowała instytucję wydatków niewygasających, która w ocenie kontrolerów zaburza transparentność finansów publicznych oraz m.in. zniekształca ostateczny wynik budżetu państwa prezentowany w rocznym sprawozdaniu z wykonania.

Obowiązująca od 1 stycznia 2025 r. ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej umożliwia powstanie systemu ochrony ludności, który w razie wojny będzie mógł przekształcić się w obronę cywilną. Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB. W tym roku to 16,7 mld zł.

mp/