Koalicja rządowa i Konfederacja za dużą nowelizacją Karty Nauczyciela, PiS złożyło poprawki

Projekt tzw. dużej nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela zawiera propozycje zmian oczekiwane przez nauczycieli - mówili w Sejmie posłowie koalicji rządowej i Konfederacji. Posłowie PiS złożyli poprawki dotyczące m.in. wynagrodzeń i urlopu dla poratowania zdrowia. Szefowa MEN zapowiedziała, że to początek zmian.

W środę w Sejmie przeprowadzono drugie czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Przedstawiając projekt sprawozdawca Adam Krzemiński (KO) przypomniał, że jest on odpowiedzią na postulaty kierowane do Ministerstwa Edukacji Narodowej m.in. przez nauczycielskie związki zawodowe. 

„Powołany został Zespół ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli, w skład którego weszli przedstawiciele strony rządowej, organizacji związkowych oraz ogólnopolskich organizacji i jednostek samorządu terytorialnego. W efekcie ich pracy przygotowano projekt” - powiedział.

„Skoro mówimy o postulatach związków zawodowych, to trzeba wyraźnie powiedzieć, że te postulaty, które zostały w tym projekcie uwzględnione dotyczą fragmentów postulatów i to nie tych najważniejszych” - zauważył Dariusz Piontkowski (PiS), który przedstawiał stanowisko klubu PiS do projektu. Wyjaśnił, że np. jeśli chodzi o świadczenia kompensacyjne to związki postulowały wprowadzenie tego świadczenia na czas nieokreślony, a w projekcie tylko rozszerzono grupę uprawnionych do nich. Wskazał, też na kwestię urlopu dla poratowania zdrowia. 

„To nie jest przywrócenie prawa do urlopu w okresie, kiedy nauczyciel uzyskuje prawo do wcześniejszej emerytury. W projekcie jest tylko i wyłącznie prawo do urlopu rehabilitacyjnego czy sanatoryjnego w ostatnim roku pracy” - powiedział. „Ponieważ ten postulat nie został spełniony, proponujemy poprawkę, która doprowadzi do przywrócenia nauczycielom prawa do urlopu dla poratowania zdrowia także w tym okresie, kiedy uzyskują prawo do wcześniejszej emerytury” - poinformował.

Tomasz Zieliński (PiS) przypomniał, że w Sejmie jest obywatelski projekt Związku Nauczycielstwa Polskiego, zgodnie z którym wysokość wynagrodzenia nauczycieli ma być powiązana z wysokością przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Po ponownym pierwszym czytaniu w styczniu 2024 r. projekt trafił do podkomisji sejmowej. „Z uwagi na fakt, że powołana podkomisja służy tylko blokowaniu projektu ustawy, zgłaszamy dzisiaj poprawki do procedowanej właśnie ustawy, które w stu procentach wyczerpują oczekiwania strony społecznej” - powiedział.

Bielawska Sylwia (KO) podkreśliła, że procedowany projekt jest ma „fundamentalne znaczenie dla środowiska nauczycielskiego, oświatowego i dla samorządów”. Jak mówiła jest odpowiedzią na problemy, z którymi nauczyciele przychodzą do biur poselskich, wskazała na regulacje dotyczące pensum nauczycieli praktycznej teoretycznej nauki zawodu, które ma być jednolicone. „Dziękuję również za (...) umożliwienie przedłużanie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły” - powiedziała.

Wiesław Różyński (PSL-TD) wskazał inne - jego zdaniem - istotne modyfikacje: po pierwsze - usprawnienie systemu oceny pracy nauczyciela, po drugie - znaczące poszerzenie dostępu nauczycieli do szkoleń, kursów oraz nowoczesnych narzędzi edukacyjnych, po trzecie - poprawa warunków zatrudnienia nauczycieli. Mówił też o docenieniu nauczycieli i ich pracy, stabilności systemu oświaty, zmniejszenie rotacji kadry pedagogicznej, zatrzymanie doświadczonych nauczycieli w zawodzie. „Te zmiany to odważny krok ku lepszej edukacji i sprawiedliwszemu traktowaniu nauczycieli”.

„Ta ustawa jest przede wszystkim odpowiedzią na bardzo realne wyzwania, z jakimi mierzy się dziś polska szkoła” - powiedziała Ewa Szymanowska (Polska 2050-TD). „Widzimy i od dawna alarmujemy, że zawód nauczyciela traci na atrakcyjności, że młodzi ludzie nie chcą już wybierać tej ścieżki, a doświadczeni nauczyciele, często zmęczeni, zniechęceni odchodzą z zawodu. Mamy do czynienia z kryzysem kadrowym, który już dziś wpływa na jakość nauczania w wielu regionach Polski, a jeżeli nie podejmiemy działań, jego skutki będą jeszcze bardziej odczuwalne. Niestety największe koszty związane z brakiem dobrej kadry nauczycielskiej poniosą nasze dzieci” - dodała.

„Z uznaniem przyjmujemy propozycje zawarte w tym projekcie. Powiem o tych najważniejszych. Przede wszystkim wprowadzenie dodatku motywacyjnego dla nauczycieli, którzy podejmują pracę w trudnych warunkach lokalnych, w szkołach z deficytem kadry. To realne wsparcie i zachęta, by wracać do tych miejsc, które dziś cierpią na brak nauczycieli. Po drugie, istotna zmiana w zakresie oceny pracy nauczyciela” - powiedziała Szymanowska.

O ważnych zmianach, jakie wprowadza nowelizacja mówiła też Dorota Olko (Lewica). 

„Po pierwsze wprowadza skrócenie czasu zatrudnienia nauczyciela początkującego na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat do roku” - wskazała Olko. 

Według niej, to zmiana, która pozwoli młodym nauczycielom rozpoczynającym swoją drogę zawodową szybciej osiągnąć stabilność życiową i zawodową. Wskazała, że w projekcie jest też wiele innych zapisów związanych z prawami pracowniczymi: ochrona przedemerytalna, rozliczanie godzin ponadwymiarowych, przydzielanie nauczycielom zastępstw, przepisy dotyczące nagród jubileuszowych i odpraw dla nauczycieli.

„Projekt zawiera wiele dobrych zmian, długo oczekiwanych przez środowisko nauczycielskie, dlatego Konfederacja nie będzie się nim sprzeciwiać” - powiedział Witold Tumanowicz (Konfederacja).

Ministra edukacji Barbara Nowacka podkreśliła, że procedowany projekt to pierwsza nowelizacja Karty Nauczyciela uzgodniona w ramach Zespołu ds. Pragmatyki Zawodowej Nauczycieli. „Umówiliśmy się tam ze związkowcami i samorządowcami (...) na długi dialog, który przyniesie zmiany, które są pożądane - powiedziała. - To jest pierwsza zmiana, kolejne już są w toku. Chociażby te dotyczące postępowań dyscyplinarnych (...). Trwają nad tym prace i w najbliższych miesiącach zobaczycie efekty tych prac” – dodała.

„Podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela to nie tylko ta jedna ustawa, to wiele innych zmian. To też inwestycje, to też projekt obywatelski, który jest w Sejmie i który jest popierany przez rząd i który zobaczy swój szczęśliwy finał, a nie tak jak zobaczył swój finał w czasach rządów PiS w zamrażarce. Ten projekt wejdzie w życie” - zapewniła ministra.

Ponieważ podczas drugiego czytania projektu zostały złożone poprawki, trafi on z powrotem do sejmowej Komisji Edukacji i Nauki. Posiedzenie komisji, na którym będzie ona je opiniować zaplanowane jest na czwartek.

W rządowym projekcie nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela, oprócz zmian wymienionych przez posłów, zaproponowano także przesunięcie terminu wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac – składniki te będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu do piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie oraz określenie przypadków, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, mimo że ich nie zrealizował, jeśli w tym czasie realizował przydzielone mu przez dyrektora szkoły zajęcia uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów. 

dsr/ agz/ mr/