Zamknij

Na stole do podziału fundusze UE dla Polski Wschodniej

11:03, 02.04.2021 sponsorowany Aktualizacja: 11:14, 02.04.2021
Skomentuj Fot. Materiały prasowe Fot. Materiały prasowe

*     2,5 mld euro na rozwój makroregionu, tj. więcej niż w poprzedniej perspektywie

  • Do 8 kwietnia można składać wnioski i uwagi do PPW 2021 – 2027,
  • Stanowisko Komisji ds. Polski Wschodniej Związku Województwa, na czele której stoi marszałek podlaski Artur Kosicki, już w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej
  • Część województwa mazowieckiego dołącza do Programu
  • Europoseł PiS Krzysztof Jurgiel lobbuje  w Brukseli.

Trwają konsultacje społeczne nad ostatecznym kształtem Programu Rozwoju Polski Wschodniej 2021-2027. To już będzie trzecie – od 2007 r. -  wsparcie  finansowe ze środków Unii Europejskiej. Przez ten okres dokonały się niewyobrażalne wcześniej zmiany w przestrzeni społeczno-ekonomicznej makroregionu, w tym na Podlasiu.

Zresztą wystarczy spojrzeć dookoła, by to wszystko zauważyć. Jak bardzo się zmieniało i zmienia pozytywnie w naszym otoczeniu. Jest inaczej?

A jeszcze lepiej to wszystko widać, gdy porównamy stare fotografie (te sprzed okresu, kiedy nie byliśmy członkiem UE) z kadrami tu i teraz.

                                                              ********

- Program Rozwój Polski Wschodniej na dobre zagościł w świadomości mieszkańców, a tym bardziej włodarzy województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego – ocenia z perspektywy kilkunastu lat europoseł PiS Krzysztof Jurgiel. - Jego efekty widzimy na co dzień: poruszając się komunikacją miejską, korzystając z szybkiego Internetu, czy obwodnic, albo nowoczesnych obiektów uczelni wyższych. Ogromne i pozytywne zmiany dokonały się na wsi.

Przypomnijmy. Z inicjatywą opracowania programu dla tzw. ściany wschodniej w 2005 r. wyszli Krzysztof Jurgiel (wówczas podlaski poseł, w 2006 r. minister rolnictwa) i Marek Kuchciński (podkarpacki poseł PiS, marszałek Sejmu VIII kadencji). Już dwa lata później ( za rządów PiS) został wdrożony Program Operacyjny „Rozwój Polski Wschodniej” na lata 2007- 2013 współfinansowany ze środków unijnych i realizowany w ramach Narodowej Strategii Spójności. Był to jedyny tego rodzaju program ponadregionalny w skali Unii Europejskiej.

Stało się coś, w co powątpiewało wielu ówczesnych liderów politycznych, w tym sam K. Jurgiel. W jednym z wywiadów wspominał: „Przyznam się, że wtedy ( w 2005 r. - red.) obawiałem się, że moja propozycja utknie w gąszczu biurokracji. Cieszę się, że miałem osobisty wkład w utworzenie tego programu – także jako minister rolnictwa -  w trakcie pierwszego rządu PiS w latach 2005-2007”.

A wtedy głównym celem programu było „przyspieszenie tempa rozwoju społeczno - gospodarczego Polski Wschodniej w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju”. Umożliwiał on realizację przedsięwzięć zgłaszanych przez m. in. jednostki samorządu terytorialnego oraz związki i stowarzyszenia z ich udziałem, państwowe jednostki budżetowe, instytuty badawczo-rozwojowe, przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, agencje rozwoju i szkoły wyższe.

W tamtym okresie zrealizowano projekty przy wsparciu środków z UE o wartości 2,46 mld euro, z czego woj. podlaskie wydało 0,41 mld euro na 37 inwestycji. Najwięcej środków pomocowych wykorzystali: lubelskie 88 projektów o wartości 0,69 mld euro, podkarpackie 70 za 0,59 mld euro, warmińsko-mazurskie 28 za 0,37 mld euro i świętokrzyskie wykonało 22 projekty z dofinansowaniem 0,29 mld euro.

Przekładając to wszystko na konkretne efekty warto tylko wspomnieć, np. o Wschodnim Szlaku Rowerowym Green Velo o długości ponad 2 tys. km (najdłuższym w Polsce), wybudowaniu w makroregionie centrów obsługi inwestora, które umożliwiły ulokowanie się w Polsce Wschodniej takich firm, jak np. Swedspan IKEA w gminie Orla (podlaskie) i BPO (outsourcing) w Kielcach, wybudowaniu 14,8 tys. kmsieci światłowodów czy o rozbudowie i modernizacji infrastruktury szkół wyższych, na czym skorzystał co drugi studiujący w makroregionie.

                                                           *******

Następnie został wdrożony Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020, który  opracowano na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.

W tamtej perspektywie wsparcie finansowe w wysokości 2 mld euro (całość alokacji 2014-2020) podzielono na trzy merytoryczne  osie priorytetowe oraz jedną oś dedykowaną działaniom w zakresie pomocy technicznej na rzecz całego POPW:

  1. Przedsiębiorcza Polska Wschodnia to były działania skierowane na platformy startowe dla nowych pomysłów, na rozwój startupów, internacjonalizacje MŚP (ponadregionalne powiązania kooperacyjne, wdrażanie kooperacyjne, wdrażanie innowacji, tworzenie sieciowych produktów, dotacje na kapitał obrotowy).
  2. Nowoczesna Infrastruktura Transportowa uwzględniała zrównoważony transport miejski  i infrastrukturę drogową.

      3.  Ponadregionalna Infrastruktura Kolejowa obejmowała, jak sama nazwa mówi, wspieranie inwestycji na kolei.

W planie zakładano, że dzięki takim działaniom również województwo podlaskie ma szansę istotnie poprawić swoją konkurencyjność dzięki właśnie funduszom unijnym, i dzięki przedsiębiorczości, kreatywności i zapałowi samych mieszkańców. Jak historia pokazuje, tak się stało.

W ramach I osi najwięcej projektów na Podlasiu dotyczyła wzornictwa, internacjonalizacji i wdrażaniu innowacji w MŚP.

Przykładem jest PROGNOSIS Sp. z o. o. z Suwałk, która pozyskała dofinansowanie na wdrożenie modelu biznesowego oraz dostarczenie nowoczesnego i innowacyjnego oprogramowania, które w znaczący sposób optymalizuje proces zakupu oraz zużycia energii elektrycznej.

W ramach osi II zakupiono nowoczesny tabor autobusowy, wybudowano i przebudowano kilkadziesiąt kilometrów dróg. I tak na przebudowę DW 678 na odcinku Kleosin – Markowszczyzna wkład UE wyniósł 112,7 mln zł, a na przebudowę drogi wojewódzkiej Nr 682 na odcinku Markowszczyzna – łapy – wyniósł 166,12 mln zł. Zaś w ramach III osi przebudowano ok. 140 km linii kolejowych. Tyle krótkiej historii.

                                                                     ******

Tymczasem - od dwóch - lat trwają dyskusje na temat kształtu nowego programu dla Polski Wschodniej na lata 2021 – 2027. Dobra wiadomość jest taka, że zaproponowano wyższą alokację w stosunku do poprzedniego okresu tj. 2,5 mld euro (było 2 mld), ale, co jest ważne, obszar realizacji programu rozszerzono o województwo mazowieckie z wyłączeniem Warszawy i otaczających ją powiatów.

Jak czytamy na stronie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, celem głównym  Programu (do którego można jeszcze składać wnioski do 8 kwietnia 2021 r.) będzie utrwalanie warunków sprzyjających konkurencyjności gospodarki oraz wyższej jakości życia: a) wzmacnianie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, b) podniesienie jakości życia mieszkańców przez ochronę klimatu, c) zwiększenie dostępności transportowej Polski Wschodniej, d) aktywizacja kapitału społecznego oraz wzrost wykorzystania potencjału turystyki i uzdrowisk. W sumie działania pogrupowano w 5 priorytetów, odpowiadających celem polityki spójności Unii Europejskiej.

I tak w rozdziale Przedsiębiorczość i innowacje ujęto dalszy rozwój ekosystemu wsparcia przedsiębiorczości startupowj poprzez kontynuację instrumentu Platform Startowych dla nowych pomysłów. Zapewnia się kompleksowe, indywidualne wsparcie na najwcześniejszym etapie rozwoju aż do wdrożenia modelu biznesowego.

Dla MŚP (mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw) zarezerwowano środki na wykorzystanie procesów wzorniczych, aby lepiej dopasować produkty i usługi firm do potrzeb i oczekiwań klientów; na wprowadzenie rozwiązań technologicznych z zakresu cyfryzacji, automatyki lub robotyki; na wsparcie nowych rozwiązań gospodarki cyrkularnej, które pozwolą ograniczyć negatywny wpływ działalności na środowisko naturalne oraz na pożyczki w branży turystycznej i firm pokrewnych.

Energia i klimat to zagadnienia, które ujęto w rozdziale Priorytet 2. Mowa w nim o rozwoju sieci dystrybucyjnych (elektroenergetycznych) i zapewnieniu większego bezpieczeństwa dostaw energii do odbiorców i ułatwieniu jej odbioru do systemu energii wytworzonej z OZE (odnawialnych źródeł energii). W zakresie adaptacji do zmian klimatu stawia się na inwestycje zapobiegające i przeciwdziałające zagrożeniom naturalnym na obszarach miejskich. To działania, które pozwolą miastom lepiej wykorzystać zasoby wodne, a w celu zrównoważenia mobilności miejskiej, przewidziano modernizacje  tradycyjnej infrastruktury (układ torowy), zakup niskopodłogowych autobusów czy wdrażanie systemów telematycznych (wspólne bilety, systemy informacyjne).

W ramach Priorytetu 3. Spójna sieć transportowa -   uwzględniono takie inwestycje w infrastrukturę drogową, które ułatwią dostęp do transeuropejskiej sieci (TEN-T) oraz usprawnią powiązania pomiędzy regionalnymi i subregionalnymi ośrodkami miejskim Polski Wschodniej. Mowa tu o budowie i przebudowie dróg wojewódzkich, w tym obwodnic. Kładzie się też nacisk na rozwój infrastruktury kolejowej, w szczególności w ramach Wschodniej Magistrali Kolejowej, czyli bezpośredniego połączenia stolic województw makroregionu.

W omawianym dokumencie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej sporo miejsca poświęcono szeroko rozumianej kulturze, turystyce oraz usługach uzdrowiskowych. To z kolei zostało opisane w Priorytecie 4. Strumienie pieniędzy popłyną do sanatoriów na podniesienie jakości usług leczniczych i rehabilitacyjnych. Wzmocniona zostanie rola bibliotek jako instytucji kultury, wg skandynawskich najlepszych praktyk. Powstaną tematyczne szlaki turystyczne, które będą łączyć minimum dwa województwa, popularyzując walory przyrodnicze, kulturowe i historyczne Polski Wschodniej.

Co ciekawe, Program Polska Wschodnia 2021-2027 jest pierwszym konsultowanym społecznie programem zarówno na szczeblu krajowym, jak i  ministerialnym oraz w Komisji Europejskiej i PE.. To dowodzi jego wagi dla rozwoju społeczno - ekonomicznego makroregionu.

Bo to Program, którego podstawowym celem jest doprowadzenie do wyrównania poziomu rozwoju sześciu województw Polski do poziomu regionów lepiej rozwiniętych.

 Z nieoficjalnych informacji - płynących z urzędu marszałkowskiego -  wynika, że z przebiegu konsultacji jest zadowolony (z pewnymi zastrzeżeniami) marszałek podlaski Artur Kosicki, który jednocześnie pełni funkcję szefa Komisji ds. Polski Wschodniej Związku Województwa.

                                                                ******

Dodać trzeba,że w pozyskiwanie nowych środków finansowych jest mocno zaangażowany K. Jurgiel, który jako europoseł wspiera w Parlamencie Europejskim  inicjatywy samorządowców, mieszkańców, Kościołów różnych wyznań, przedsiębiorców, rolników. A wszystko po to, by z tego brukselskiego „tortu” wykroić jak najwięcej, także dla Podlasia.

I tak wśród wielu pytań skierowanych przez niego do Komisji Europejskiej była interpelacja w sprawie programów ożywienia małych miast w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia:

„ Czy w ramach nowej polityki spójności na lata 2021-2027 Komisja poprze utworzenie programów ożywienia małych miast?”- pytał. W odpowiedzi udzielonej przez komisarz Elisę Ferreirę, czytamy: „ Komisja przyznaje, że regiony Polski Wschodniej nadal mają znaczny dystans rozwojowy do nadrobienia (we wszystkich odnotowuje się ok. 50 % średniego unijnego produktu krajowego brutto na mieszkańca) oraz że w następnym okresie programowania należy zapewnić odpowiedni poziom wsparcia z funduszy polityki spójności. Komisja zaleciła, aby planowane inwestycje wspierały zintegrowany rozwój obszarów miejskich i wiejskich”.

- Bo mając na względzie zrównoważony rozwój sześciu województw: lubelskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego, i dobro ich mieszkańców, niezbędne jest kontynuowanie specjalnego wsparcia – mówi K. Jurgiel. I dodaje:

„Polska Wschodnia jest obszarem o specyficznych, strukturalnych trudnościach rozwojowych, na którym występuje kumulacja problemów, zagrażająca trwałą marginalizacją, takich jak: peryferyjne położenie, zapóźnienia infrastrukturalne, niepełne wykorzystanie technologii informatycznych, niewystarczająco rozwinięte funkcje usługowe miast, niska atrakcyjność inwestycyjna oraz wciąż

niższy poziom przedsiębiorczości i zamożności mieszkańców oraz procesy demograficzne”.

Zdaniem polityka są płaszczyzny, na które w nowej perspektywie trzeba zwrócić szczególna uwagę.

-  Możliwe jest wykorzystanie naszych atutów poprzez skupienie na: pozycji konkurencyjnej w wybranych dziedzinach gospodarki, w tym w obszarach inteligentnych specjalizacji, potencjał rozwoju turystyki w oparciu o unikalne walory środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego, tradycje w produkcji wysokiej jakości żywności – podkreśla europoseł.

                                                             *******

A żeby te plany się spełniły, to właśnie w Brukseli  jest potrzebny skuteczny i wspólny lobbing europarlamentarzystów z 6 województw dla PPW 2021-2027. Perspektywy są dobre.

Waldemar Staszyński

(artykuł sponsorowany)
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(2)

Portal typowo pisowsPortal typowo pisows

8 0

Na zdjęciach jak nie Gwiazdowski to Jurgiel. Portal typowo pisowski. Redaktor chyba już nie wie jak się przypodobać PiS owcom, bo obawia się nowego portalu. I będzie po lizaniu d...
16:18, 03.04.2021

Odpowiedzi:0
Odpowiedz

reo

UniaUnia

7 0

Tych którzy okazali się nieudacznikami między innymi ten pan pis wysłał do europarlamentu...... on tam nic nie załatwi.... ?.... to tylko propaganda 00:33, 05.04.2021

Odpowiedzi:0
Odpowiedz

0%