RIO: Gmina nie może opiekować się dzikim bocianem

Gmina Potęgowo zwróciła się do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z nietypowym zapytaniem. Tamtejszy samorząd chciał wiedzieć, czy legalnie wydatkuje środki publiczne obejmując opieką młodego bociana. RIO wskazała, że gmina nie ma ku temu podstaw prawnych.

Zastępca wójta gminy Potęgowo zwrócił się do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z wnioskiem dotyczącym dopuszczalności przeznaczania środków budżetu gminy na rzecz fundacji, która w ramach statutowych zadań sprawuje opiekę nad młodym bocianem. Według RIO obowiązujące regulacje na to nie pozwalają.

"Brak bowiem przepisów prawa materialnego, które umożliwiałyby gminie ponoszenie jakichkolwiek kosztów związanych ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku. Nie zmienia tego założenia również fakt, że fundacja posiada status organizacji pożytku publicznego" - argumentowała Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku.

Izba zwróciła uwagę, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym jednym z zadań tejże jednostki jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. 

"Z punktu widzenia zadań z zakresu ochrony środowiska na uwagę w tym zakresie zasługują m.in. art. 11 i art. 11a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt. [...] Z przywołanych przepisów wynika m.in., że zapobieganie bezdomności zwierząt i zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin" - przekazała RIO w Gdańsku, uściślając, że wspomniane przepisy dotyczą zwierząt domowych lub gospodarskich. 

We wspomnianej ustawie znajduje się także zapis (art. 4 pkt 21.), który definiuje pojęcie zwierząt wolno żyjących (dzikich), czyli nieudomowionych i żyjących w warunkach niezależnych od człowieka.

"Z konstrukcji przywołanych przepisów ustawy należy wnioskować, że choć katalog spraw (objętych programem opieki nad zwierzętami, art. 11a ust. 1 - PAP) ma otwarty charakter, to nie stanowi wyliczenia przykładowego i dowolnego" - wyjaśniła Regionalna Izba Obrachunkowa.

Jak dodała, analiza przepisów ustawy o ochronie zwierząt  wskazuje na elementy obligatoryjne, jakie ma zawierać program oraz na możliwość wprowadzenia regulacji innych, niż te wymienione.

Poza katalogiem wymienionym w tym przepisie, przedmiotem regulacji zawartej w uchwale rady gminy mogą być także inne kwestie, ale nie aspekty dowolne.

"Należy przy tym zauważyć, że poza zakresem upoważnienia ustawowego dla rady gminy są kwestie zapewnienia opieki nad zwierzętami wolno żyjącymi (dzikimi), a w konsekwencji w tym zakresie gmina nie ma również podstawy materialno-prawnej do dokonywania wydatku, bowiem ta podstawa istnieje wyłącznie w zakresie, w jakim program dotyczy zwierząt domowych lub gospodarskich" - wyjaśniła Izba.

RIO podkreśliła, że mając na uwadze opisane wyżej uwarunkowania prawne, w jej ocenie nie została spełniona podstawowa przesłanka warunkująca legalność ponoszenia wydatku budżetowego przez gminę.

mk/