Rezygnacja z obowiązkowych uzgodnień planu ogólnego. Marszałkowie ostrzegają przed chaosem

Związek Województw RP skrytykował pomysł wprowadzenia jedynie opiniowania zamiast obowiązku uzgodnień przy opracowywaniu planów ogólnych gmin. "Planowanie przestrzenne nie może być podporządkowane presji terminów kosztem ochrony interesu publicznego" - ocenił Olgierd Geblewicz, marszałek woj. zachodniopomorskiego i prezes Zarządu Związku Województw RP.

Zarząd Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej przyjął stanowisko, w którym wyraził zaniepokojenie propozycją zastąpienia formy uzgodnień opiniowaniem projektów planów ogólnych gmin (POG) przez organy, które dotychczas pełniły rolę uzgadniającą. Taki zapis znalazł się w poselskim projekcie nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. 

Zdaniem autorów proponowana zmiana wynika z charakteru dokumentu jakim jest plan ogólny.

„Jest to akt planowania przestrzennego o krótkiej liście ustaleń, przedstawiający schemat zagospodarowania przestrzeni. (…) Plan ogólny nie określa docelowego przeznaczenia terenu, a jedynie wskazuje katalog przeznaczeń terenu możliwych do wyznaczenia w planach miejscowych czy decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, które odpowiednio w ramach procedury planistycznej i postępowania administracyjnego są uzgadniane z właściwymi organami i instytucjami” – wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy.

Zdaniem Zarządu ZWRP, taka zmiana ograniczy realny wpływ instytucji publicznych na kształtowanie ładu przestrzennego i obniży transparentność procesu planistycznego.

"Planowanie przestrzenne nie może być podporządkowane presji terminów kosztem ochrony interesu publicznego. Zasady ładu przestrzennego, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa obywateli muszą pozostać nadrzędne wobec doraźnych korzyści administracyjnych" – podkreślił Olgierd Geblewicz, prezes Zarządu Związku Województw RP.

ZWRP zwrócił uwagę, że wprowadzenie jedynie opiniowania zamiast uzgodnień przy opracowywaniu planów ogólnych gmin może doprowadzić do niespójności danych przestrzennych w skali wojewódzkiej, krajowej i europejskiej. Uproszczenie procedur jedynie w odniesieniu do pierwszych POG – które staną się fundamentem całego systemu planowania – jest w opinii samorządów rozwiązaniem ryzykownym i krótkowzrocznym.

Zarząd Związku wskazał również, że procedura uzgodnień umożliwia wychwycenie błędów i kolizji prawnych jeszcze przed uchwaleniem dokumentów planistycznych, co zwiększa stabilność polityki przestrzennej gmin oraz ogranicza ryzyko interwencji nadzorczych i skarg sądowych.

W ocenie Związku Województw RP, przyjęcie proponowanych zmian może skutkować pogłębieniem chaosu przestrzennego, wzrostem kosztów obsługi systemu usług publicznych oraz osłabieniem zaufania obywateli do instytucji publicznych.

Projekt posłów KO, PSL-TD, Polska2050-TD i Lewicy zakłada ponadto zawieszenie do 31 grudnia 2026 r. kar dla gmin za nieterminowe wydanie decyzji WZ, umożliwienie wojewodom uchylania planów ogólnych tylko w części oraz zmianę zasad wejścia w życie pięcioletniego terminu obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy. 

mp/