Komisje sejmowe przyjęły z poprawkami projekt nowelizacji ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym odbyło się w piątek na posiedzeniu sejmowych komisji do spraw deregulacji oraz samorządu terytorialnego i polityki regionalnej.

Komisje sejmowe przyjęły w piątek z poprawkami projekt noweli ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z nim samorządy będą mogły określać zasady umów urbanistycznych zobowiązujących inwestora do inwestycji uzupełniających.

Wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros poinformował, że w projekcie dodano przepisy umożliwiające radzie gminy ustalenie w drodze uchwały, stanowiącej akt prawa miejscowego, zasad określania postanowień umów urbanistycznych zawieranych w związku ze sporządzeniem zintegrowanych planów inwestycyjnych tzw. ZPI. Wyjaśnił, że ZPI jest szczególną formą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego sporządzoną na wniosek inwestora. Obowiązkowym elementem ZPI jest umowa urbanistyczna, w ramach której inwestor zobowiązuje się zawsze do realizacji inwestycji uzupełniającej, np. drogi publicznej, przedszkola czy szkoły, może też zobowiązać się do innych świadczeń na rzecz gminy, np. pokrycia kosztów uchwalenia ZPI, czy zapłaty odszkodowań - stwierdził Jaros, zaznaczając, że w ramach umowy urbanistycznej również gmina może określić swoje zobowiązania co do realizacji inwestycji uzupełniającej.

Wiceminister zwrócił uwagę, że nowelizacja ma umożliwić gminom określenie zasad postanowień umowy urbanistycznej w drodze aktu prawa miejscowego. Wskazał, że zmianę taką zaproponowała strona społeczna w ramach zespołu deregulacyjnego SprawdzaMY.

Komisje wniosły do projektu poprawki autorstwa Ryszarda Petru z Polski 2050-TD. Poprawki zgłoszone przez Marka Wesołego z PiS zostały odrzucone. Jak zapowiedział Wesoły, będą one zgłoszone jako tzw. wnioski mniejszości.

Jedna z przyjętych poprawek zakłada, że inwestycje ujęte w umowie urbanistycznej muszą być powiązane z inwestycją główną inwestora.

Inna poprawka Petru ma usprawnić procedury przygotowywania gminnych planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego przez zastosowanie opiniowania zamiast uzgodnień. Kolejne poprawki przewidują, że sądy administracyjne będą miały dwa miesiące na rozpatrzenie odwołań od ZPI, a w konsultacjach społecznych mają być przedstawiane jedynie założenia umowy urbanistycznej, a nie całe umowy.

Kolejna przyjęta poprawka zakłada, że umowa urbanistyczna będzie mogła być zawarta także z innym organem, np. zarządcą drogi wojewódzkiej.

Inna poprawka posła Polski 2050-TD dotyczy sytuacji, gdy plan miejscowy nie przewiduje lokalizacji przedsięwzięcia objętego wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Wnioskodawca zwrócił uwagę, że w takim przypadku należy odmówić wydania decyzji lokalizacyjnej dla przedsięwzięć innych niż inwestycje strategiczne. Poprawka umożliwi samorządowi taką zmianę planu miejscowego, która pozwoli na lokowanie tego przedsięwzięcia. Mechanizm ten ma być stosowany odpowiednio wobec zintegrowanego planu inwestycyjnego.

Komisja przyjęła też poprawkę, zgodnie z którą 5-letni termin obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy będzie miał zastosowanie dopiero dla decyzji w postępowaniach wszczętych po 1 stycznia 2026 r., a nie jak dotychczas do decyzji, które staną się prawomocne przed tą datą.

Biuro legislacyjne Sejmu, oceniając poprawki Ryszarda Petru, wskazało na zasadę trzech czytań projektu ustawy. Prawnicy sejmowi uznali, że po ich przyjęciu "mielibyśmy do czynienia z projektem innej ustawy". Poinformowali, że poprawki mogą co prawda zmieniać kierunki rozwiązań, ale "muszą się mieścić się w zakresie projektu poddanego pierwszemu czytaniu".

Jak tłumaczyła KPRM po przyjęciu projektu przez rząd, jego celem jest zwiększenie przejrzystości i usprawnienie procedur dotyczących zintegrowanych planów inwestycyjnych, które przygotowują gminy. Wskazano, że rozwiązania te zapewnią inwestorom większą przewidywalność.

Kancelaria premiera przypomniała, że ZPI to szczególna forma planu miejscowego. W trakcie jego sporządzania gmina negocjuje z inwestorem umowę urbanistyczną, w której strony zobowiązują się do wykonania inwestycji uzupełniającej. ZPI - jak wyjaśniono - jest narzędziem, dzięki któremu inwestycje, które wymagają uzupełnienia w infrastrukturę techniczną, komunikacyjną lub społeczną, nie obciążą ponad miarę budżetu gminy.

Zgodnie z projektem rada gminy będzie mogła uchwalić ogólne zasady kształtowania postanowień umów urbanistycznych. Rozwiązanie to ma ułatwić inwestorom zrozumienie wymagań gminy już na początkowym etapie negocjacji, zapewni im większą przewidywalność.

"Uregulowanie zasad określania umów urbanistycznych z wyprzedzeniem ograniczy ryzyko niespodziewanych oczekiwań gminy podczas negocjacji" - poinformowano w komunikacie KPRM. Dodano, że dzięki zmianie proces inwestycyjny będzie mógł zostać skrócony nawet o 45 dni.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. (PAP)

ab/ mmu/