Miasta za zniesieniem dwukadencyjności wójtów i burmistrzów

Zgromadzenie ogólne Związku Miast Polskich wnioskuje do Sejmu RP o usunięcie z prawa wyborczego przepisów ograniczających liczbę kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów miast – wskazano w stanowisku ZMP. Według samorządowców obowiązujące przepisy są sprzeczne z Konstytucją RP.

Przedstawiciele strony samorządowej po raz kolejny domagają się zniesienia przepisów ograniczających do dwóch kadencji możliwość sprawowania funkcji przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. ZMP zwraca uwagę na wady prawne obecnie obowiązujących przepisów, które nie regulują m.in. kwestii niepełnych kadencji, czyli wybrania w wyborach przedterminowych albo zakończenia pełnienia funkcji w trakcie kadencji. 

Według ZMP obecne przepisy Kodeksu wyborczego nie wskazują również w jaki sposób należy postępować w przypadku, gdy nastąpiła zmiana statusu gminy i osoba, która została wybrana na wójta gminy od pewnego momentu jest burmistrzem miasta.

W stanowisku ZMP powołuje się na opinię prawną prof. K. Ziemskiego, w której wskazano, że ograniczenie liczby kadencji, zapisane w Kodeksie wyborczym wprost słowami „nie ma prawa wybieralności” jest niezgodne z Konstytucją RP.

„Ustawowe ograniczenia prawa wybieralności są możliwe tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia, moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, oraz że ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Podkreślić należy, że ograniczenie dotyczy nie tylko biernego, ale i czynnego prawa wyborczego, pozbawia bowiem obywatela - wyborcę prawa do wybrania popieranej przez siebie osoby na kolejną kadencję” – wskazano.

Według samorządowców nie ma racjonalnych przesłanek, aby przepis ograniczający liczbę kadencji dotyczył wyłącznie jednej grupy osób wybieranych w wyborach bezpośrednich: wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, a pomijał m.in. posłów, senatorów i radnych.

„Wybory w ciągu ostatnich lat pokazują, że mieszkańcy świadomie wybierają swoich włodarzy. W ostatnich wyborach samorządowych wymieniona została niemal połowa włodarzy gminnych, natomiast w wyborach parlamentarnych 23 proc. posłów. Apelujemy o równe traktowanie wszystkich osób sprawujących mandat z wyboru.  Nie zgadzamy się, aby pozbawiać naszych mieszkańców ich demokratycznego prawa wyboru i decydowania o przyszłości lokalnych wspólnot samorządowych” – podkreślono.  

Za zniesieniem dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast opowiadają się w swoich stanowiskach inne korporacje samorządowe, w tym m.in. Związek Powiatów Polskich i Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych. Zniesienie tego przepisu zostało uwzględnione w propozycji zmian legislacyjnych przywracających kompetencje samorządom, które strona samorządowa przedłożyła w ubiegłym roku w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. 

Dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów miast została wprowadzona ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych.

mr/