Historia adaptogenów – od czego się zaczęło?

Adaptogeny, po które dziś sięga wiele osób na całym świecie, nie są spektakularnym odkryciem ostatnich lat. Ich unikatowe właściwości zostały opisane przez naukowców w połowie XX wieku. Od tamtej pory te wyjątkowe rośliny poddano wielu dodatkowym badaniom. Wiąże się z nimi spore nadzieje. Wyniki niektórych analiz prezentują się obiecująco, ale wymagają potwierdzenia. Jak kształtowała się historia adaptogenów? Dowiedz się więcej nt. tych dobroczynnych ziół!

Adaptogeny – zioła, które od wieków wspierają zdrowie człowieka

Adaptogeny towarzyszą człowiekowi od wieków. Wprawdzie lokalne społeczności nie wiedziały nic nt. badań botanicznych, ale potrafiły rozpoznać zioła, które wspierają zdrowie człowieka. Informacje na ich temat początkowo przekazywano drogą ustną. Z czasem, gdy rozpowszechniło się pismo, zaczęły powstawać księgi. Opisywano w nich zalety poszczególnych gatunków roślin, instrukcje dotyczące ich zbioru, przechowywania i sporządzania naparów. 

Adaptogeny często pochodzą z obszaru Azji i Ameryki Południowej. Część z nich rośnie na Syberii. Wspomniane obszary geograficzne łączy fakt, że panują na nich trudne warunki klimatyczne. Rośliny musiały się do nich dostosować, wykształcając własne mechanizmy adaptacyjne.

Adaptogeny jako wsparcie dla robotników

W latach 40. ubiegłego wieku rozpoczęło się poszukiwanie substancji, które wspierałyby wytrzymałość fizyczną robotników i żołnierzy. Zaowocowało to pierwszymi tak szerokimi badaniami botanicznymi. Szczegółowej analizie poddano aż 4 tysiące gatunków ziół. Biolodzy ostatecznie dopięli swego, bo kilkanaście z nich wykazywało pożądane działanie. Zauważono, że pod ich wpływem ludzie lepiej radzą sobie w sytuacjach stresowych. Suplementacja wspomaga też wytrzymałość ludzkiego organizmu. 

Nazwano je adaptogenami, odwołując się do łacińskiego słowa adaptare, które oznacza przystosowywać. Omawiane rośliny mogą przyczyniać się do odzyskania stanu wewnętrznej równowagi, a ich suplementacja uchodzi za bezpieczną, gdyż nie wykazują właściwości toksycznych i uzależniających.

Odkrycie botaników bardzo szybko znalazło praktyczne zastosowanie. Adaptogeny podawano kierowcom ciężarówek i pracownikom kopalń. Jedni i drudzy wykonywali obciążające obowiązki zawodowe. Potrzebowali zatem wsparcia z zewnątrz. 

Rośliny adaptogenne w diecie olimpijczyków

Omawiane zioła okazały się dobrym rozwiązaniem. Wielkimi krokami zbliżała się olimpiada w Monachium. Wiele krajów postanowiło wspomóc swoich zawodników przed igrzyskami w 1972 roku. Sportowcy suplementowali adaptogeny, aby cieszyć się lepszą wydolnością organizmu i większą odpornością na stres. Warto zaznaczyć, że wspomniane rośliny nie mają nic wspólnego z nielegalnym dopingiem, za który grożą dotkliwe kary. Olimpijczycy, którzy zażywali adaptogeny, zdobyli więcej medali, podnosząc prestiż swojego kraju na arenie międzynarodowej. 

Suplementacja adaptogenów przez kosmonautów

Państwa rywalizowały ze sobą nie tylko pod kątem PKB i złotych medali. Wielkie mocarstwa postanowiły podbić kosmos. Astronauci, którzy przez wiele miesięcy przebywali poza orbitą ziemską, doświadczali stresu psychicznego i fizycznego. Potrzebowali wsparcia z zewnątrz w postaci adaptogenów. Gdy powrócili z misji, chwalili sobie te wyjątkowe rośliny.

Adaptogeny – naturalny sposób na stres

Dziś adaptogeny cieszą się dużą popularnością wśród mieszkańców krajów zachodnich. Ludzie sięgają po nie, aby lepiej radzić sobie ze stresem. Dawniej kortyzol wydzielał się tylko wówczas, gdy człowiek trafiał na dzikie zwierzę i musiał przed nim uciekać. Za sprawą tego hormonu steroidowego glikogen rozpada się na cząsteczki glukozy, a serce szybciej pompuje krew do mięśni szkieletowych. 

Dziś wystarczy, że zamartwiamy się czymś nieprzyjemnym, np. utratą pracy, podwyżkami cen czy rozstaniem z partnerem, a nadnercza wytwarzają kortyzol. Ten szkodzi nam, gdy jego podwyższone stężenie utrzymuje się przez dłuższy czas. Obserwuje się wówczas spadek odporności, ogólne rozdrażnienie, dysregulację emocjonalną, bezsenność i wzrost ciśnienia krwi. Można ograniczyć zgubne skutki stresu, suplementując adaptogeny.