Rząd przyjął w środę projekt nowelizacji Prawa oświatowego

Resort edukacji, który przygotował projekt, poinformował, że zmiana przepisów ma przede wszystkim umożliwić wdrożenie w szkołach "kompleksowej reformy programowej w zakresie wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół", opartej na dokumencie "Profil absolwenta i absolwentki. Droga do zmian w edukacji".

Umożliwienie wdrożenia w szkołach kompleksowej reformy programowej i powrót od roku szkolnego 2026/2027 do kwietniowego terminu egzaminu ósmoklasisty - to część zmian, jakie przewiduje przyjęty w środę przez rząd projekt nowelizacji Prawa oświatowego i niektórych innych ustaw.

Ministra edukacji Barbara Nowacka zaznaczyła podczas środowej konferencji po posiedzeniu Rady Ministrów, że wśród priorytetów rządu są dwa związane z oświatą. Jedną z nich jest "Reforma26. Kompas Jutra" i potrzebne są zmiany ustawowe, by mogła ona wejść w życie.

Poinformowała, że w ramy nauczania zostały wpisane doświadczenia edukacyjne, nauczanie praktyczne oraz tygodnie projektowe. Przekazała, że tydzień projektowy, podczas którego uczniowie będą "międzyzespołowo, interdyscyplinarnie i międzyklasowo wykonywali projekty edukacyjne", będzie wprowadzany stopniowo. Najpierw, w 2026 r., ma być nieobowiązkowy, a później - obowiązkowy.

Szefowa MEN zaznaczyła, że chociaż zmiany są "stricte techniczne", to pozwolą na realne wdrożenie reformy "Reforma26. Kompas Jutra".

- To bardzo duża ustawa zmieniająca różne obszary, również na wnioski Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dzięki tej zmianie szkielet pozwalający na reformę, czyli realizację priorytetu rządu, jest właśnie kierowany do parlamentu - dodała.

Nowacka, zapytana przez PAP, czy środowa decyzja rządu to też zielone światło dla powrotu do kwietniowego terminu egzaminu ósmoklasisty, potwierdziła, że ustawa na to pozwala.

Zwróciła uwagę, że z powodu pandemii COVID-19 egzamin ósmoklasisty został przeniesiony na maj, czyli miesiąc maturalny, "co było wielkim wyzwaniem". - Za dwa lata będzie ponad 800 tys. osób, które - gdybyśmy nie zmienili przepisów - zdawałyby w tym samym czasie egzamin. To oznaczałoby też na przykład ryzyko błędów, narażenie zespołów egzaminatorskich na zwyczajne ludzkie przemęczenie - argumentowała szefowa MEN. - Mamy też świadomość, że tak wielu egzaminatorów po prostu nie ma - dodała.

PAP zapytała też minister edukacji, na jakim etapie są prace nad podstawami programowymi przygotowanymi przez Instytut Badań Edukacyjnych - Państwowy Instytut Badawczy (IBE) w związku z "Reformą26. Kompas Jutra". Za ich ostateczny kształt odpowiada MEN.

- Planujemy, że w październiku, raczej w drugiej jego połowie, projekty (...) zostaną skierowane do konsultacji publicznych po stronie ministerstwa - poinformowała. Na razie, jak zastrzegła, są do dokumenty IBE. - Zapraszam do szerokiego udziału w konsultacjach - dodała.

Dokument "Profil absolwenta i absolwentki. Droga do zmian w edukacji" przygotował IBE na zlecenie minister edukacji Barbary Nowackiej w 2024 r. Na podstawie przeprowadzonych prac analitycznych IBE-PIB zdefiniował, że kluczową przesłanką reformy programowej jest brak równowagi między wymiarami kształcenia (wiedza przedmiotowa/umiejętności/sprawczość).

Resort przekazał, że wynikiem pierwszego etapu prac analitycznych IBE jest dokument "Profil absolwenta i absolwentki. Droga do zmian w edukacji. Etap I: przedszkola i szkoły podstawowe", skonsultowany z przedstawicielami różnych środowisk edukacyjnych w Polsce.

Zgodnie z założeniami rządowego projektu nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego i podstawa programowa kształcenia ogólnego dla poszczególnych typów szkół będą jasno i precyzyjnie określać cele kształcenia i efekty uczenia się. Będą też spójne wewnętrznie i między przedmiotami, pisane językiem efektów uczenia się, na tyle precyzyjne, aby można było na ich podstawie tworzyć narzędzia diagnostyczne i egzaminy oraz efektywnie udzielać wsparcia uczniom w procesie uczenia się oraz na tyle elastyczne, aby nauczyciele mogli je realizować według własnego pomysłu i w sposób uwzględniający zróżnicowane potrzeby edukacyjne uczniów, skoncentrowane na budowaniu kompetencji uczniów, a nie tylko zapamiętywaniu informacji.

Projekt obejmuje też propozycje innych zmian o charakterze uzupełniającym, porządkującym lub korygującym.

"Reforma26. Kompas Jutra" to rozłożona na lata reforma edukacji. Od 1 września 2025 r. do szkół weszły już dwa nowe przedmioty - edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna. Stopniowo będzie też wprowadzana nowa podstawa programowa: we wrześniu 2026 r. ma zacząć obowiązywać w klasach I i IV szkoły podstawowej, od września 2027 r. w I klasach szkół ponadpodstawowych, a w podstawówce obejmie kolejne dwa roczniki. W następnych latach ma objąć kolejne roczniki uczniów szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych. (PAP)

pak/ agz/