Przesiewowe badania słuchu u noworodków

Przesiewowe badania słuchu są niezwykle ważnym narzędziem diagnostycznym, które umożliwiają wczesne wykrycie różnych rodzajów zaburzeń słuchu u dzieci i dorosłych. W Polsce istnieje szeroka gama programów przesiewowych, które są realizowane na różnych poziomach opieki zdrowotnej. W tym artykule przyjrzymy się aktualnemu stanowi przesiewowych badań słuchu w Polsce, ich znaczeniu i dostępności.

Przesiewowe badania słuchu mają na celu wczesne wykrycie problemów słuchowych, które mogą mieć istotny wpływ na rozwój i jakość życia osób dotkniętych tymi schorzeniami. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci, ponieważ zaburzenia słuchu mogą prowadzić do opóźnień w mowie i uczeniu się, a także wpływać na interakcje społeczne i emocjonalny rozwój dziecka.

Przebieg otoemisji akustycznej u noworodka

W Polsce przesiewowe badania słuchu są przeprowadzane na różnych etapach rozwoju dziecka. Już u noworodków przeprowadza się tzw. otoemisję akustyczną, która pozwala na wykrycie potencjalnych zaburzeń słuchu. Badanie przesiewowe jest obowiązkowe - jedno do dwóch na 1000 narodzonych dzieci ma jednostronną lub obustronną wadę słuchu. Badanie przeprowadzane jest na oddziale położniczym przed opuszczeniem szpitala lub w pierwszych tygodniach życia dziecka i trwa do kilku minut. Specjalista wykonuje je zazwyczaj gdy dziecko śpi i jest ono całkowicie bezbolesne. Podczas badania do zewnętrznej części ucha dziecka przymocowana zostaje niewielka słuchawka z miękkim zakończeniem, z której emitowane są do ucha trzaski. Gdy dźwięk dociera do wewnętrznej części ucha, zazwyczaj tworzy się echo. Obserwując ekran komputera, prowadzący badanie sprawdza, w jaki sposób ucho dziecka reaguje na przesłany dźwięk. Wyniki są dostępne natychmiast po zakończeniu badania. 

Nawet jeżeli badanie przesiewowe nie wykaże silnych reakcji uszu, nie musi to jeszcze oznaczać, że dziecko ma wadę słuchu. Czasem konieczne jest ponowne przeprowadzenie emisji akustycznej, na przykład jeżeli dziecko było niespokojne podczas pierwszego badania, zostało ono zakłócone przez odgłosy w tle lub w trakcie badania w uchu znajdował się płyn albo było ono chwilowo zatkane.

Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków - certyfikat

Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków, realizowany dzięki Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy to największy profilaktyczny program zdrowotny w Polsce. Jego podstawowym celem jest objęcie badaniem pod kątem uszkodzenia słuchu każdego nowonarodzonego dziecka, a także analiza czynników ryzyka predysponujących do wystąpienia uszkodzenia słuchu. Jeśli dziecko otrzymało prawidłowy wynik badania słuchu, do jego Książeczki Zdrowia Dziecka zostanie wklejony NIEBIESKI CERTYFIKAT. Jeżeli natomiast badanie zakończy się wynikiem nieprawidłowym, nie zostanie wykonane lub wystąpią czynniki ryzyka niedosłuchu, to do Książeczki Zdrowia Dziecka wkleja się ŻÓŁTY CERTYFIKAT. Jeśli wyniki są nieprawidłowe, dalsze badania są przeprowadzane w placówkach audiologicznych lub laryngologicznych. Jeżeli w wyniku kolejnego badania kontrolnego okaże się, że dziecko nie ma żadnych problemów ze słuchem, żółty certyfikat zostanie zastąpiony niebieskim. Lekarz rodzinny, pod którego opieką znajduje się dziecko, powinien zwrócić uwagę na kolor wklejonego w książeczce certyfikatu.

Jak obserwować rozwój słuchu u dziecka po badaniu?

Dla rozwoju słuchu i mowy u dziecka kluczowe jest pierwsze 6 miesięcy życia dziecka - w tym okresie powinno zwracać się szczególną uwagę na jego responsywność na dźwięki i wydawane odgłosy. W czerwonej książeczce zdrowia dziecka (PCHR) znajduje się sekcja, z której można dowiedzieć się, na jakie dźwięki dziecko powinno reagować oraz jakie rodzaje dźwięków powinno wydawać na poszczególnych etapach rozwoju. O wszelkich obawach w związku ze słuchem dziecka należy niezwłocznie informować pielęgniarkę środowiskową lub lekarza rodzinnego. Jeśli dziecko otrzyma odpowiednią pomoc szybko, może mieć szansę na harmonijny rozwój, który nie będzie odbiegał znacząco od tego u prawidłowo słyszących rówieśników.

Więcej informacji na temat laryngologii dziecięcej we Wrocławiu.