Ognisko zgnilca amerykańskiego pszczół na terenie powiatu kolneńskiego

Powiatowy Lekarz Weterynarii  w Kolnie informuje o wystąpieniu ogniska zgnilca amerykańskiego pszczół na terenie powiatu kolneńskiego w miejscowości Milewo-Gałązki, gmina Grabowo.

W związku z powyższym w dniu 11 grudnia 2025 roku w Dzienniku  Urzędowym Województwa Podlaskiego  zostało  opublikowane  Rozporządzenie Wojewody Podlaskiego nr 16/2025 z dnia 11 grudnia 2025 roku w sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół na terenie powiatów kolneńskiego i grajewskiego. W związku z wystąpieniem choroby został wyznaczony obszar zapowietrzony w promieniu  6  kilometrów od ogniska choroby obejmujący miejscowości  położone  na  terenie gminy   Grabowo i gminy Kolno w powiecie kolneńskim oraz gminy Szczuczyn w powiecie grajewskim.

Zgodnie z ww. rozporządzeniem Wojewody Podlaskiego

na obszarze zapowietrzonym nakazuje się:

• Niezwłoczne zgłaszanie przez posiadaczy pszczół miejsc, w których przebywają pszczoły właściwemu miejscowo powiatowemu lekarzowi weterynarii

na obszarze zapowietrzonym zakazuje się:

• Organizowania targów lub wystaw z udziałem pszczół
• Przemieszczania rodzin pszczelich, pni pszczelich, produktów pszczelich oraz sprzętu i narzędzi używanych do pracy w pszczelarstwie bez zgody właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii

Powiatowy  Lekarz Weterynarii w Kolnie apeluje aby bezwzględnie stosować się do nakazów i zakazów przywołanych w rozporządzeniu.

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Kolnie przypomina, że zgnilec amerykański pszczół zgodnie z załącznikiem 2 pkt 22 ustawy   z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. 2023 poz. 1075) jest chorobą zakaźną zwierząt podlegającą obowiązkowi zwalczania. Zgodnie z art. 42 ww. ustawy w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt […], posiadacz zwierzęcia jest zobowiązany m. in. do niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej, albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Ponadto Powiatowy Lekarz Weterynarii w Kolnie informuje, że zgodnie z art. 49 ww. ustawy za […] rodziny pszczele (pszczoła miodna Apis mellifera) zabite z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo za zwierzęta padłe w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez te organy przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa. Jednakże odszkodowanie może być wypłacone jedynie wówczas gdy posiadacz zwierząt wywiązał się z obowiązków określonych w art. 42 i 49 ustawy.

Za nieprzestrzeganie i niewykonanie nakazów i zakazów określonych w drodze rozporządzenia Wojewody Podlaskiego nakładane będą kary pieniężne zgodnie z art. 85 aa ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. 2023 poz. 1057)

Podstawowe informacje o chorobie

Zgnilec amerykański pszczół  jest chorobą larw pszczelich wywołaną przez bakterię Paenibacillus larvae. Zakażenie wywołują tylko formy przetrwalnikowe. Zarodniki kiełkują po 24 godzinach od dostania się do przewodu pokarmowego larw. Początkowo rozmnażają się powoli, dopiero po zasklepieniu komórki następuje właściwy rozwój choroby, spowodowany szybkim przybywaniem form wegetatywnych. Najpierw dochodzi do uszkodzenia nabłonka i ściany jelit, później wszystkich narządów wewnętrznych. Po 9 dniach od zakażenia zaczynają powstawać przetrwalniki. Czerw zamiera w pierwszych 2-3 dniach po zasklepieniu komórki. Zamarła larwa wiotczeje, zmienia barwę najpierw na żółtą, później na żółtobrązową, a po ok 3 tygodniach zmienia się w brązową, lepką, ciągliwą masę. W następnych dwóch tygodniach masa ta gęstnieje i daje się wyciągać (przy pomocy zapałki lub patyczka) w cienkie, długie (nawet do kilkunastu cm) nitki. Ma ona charakterystyczny zapach kleju stolarskiego. Potem (po 5-6 tygodniach od zakażenia) masa ta zmienia się w ciemnobrązowy strupek, ściśle przylegający do dna komórki. Po dodaniu wody zamienia się on ponownie w ciągliwą masę. Ponieważ choroba przebiega na czerwiu zasklepionym, często przez pierwsze kilka tygodni pozostaje niezauważona. 3-5 tygodni po zakażeniu na zasklepach komórek z zamarłym czerwiem pojawiają się ciemne plamki, zlewające się po pewnym czasie w jedną, dużą plamę. Później zasklepy komórek zapadają się i tworzą się w nich otworki. Po około 6 tygodniach również pszczoły wygryzają otworki w zasklepie, później odsklepiają całkowicie komórki i starają się usunąć z nich martwy czerw, przez co przyjmuje on wygląd rozstrzelonego. U martwych poczwarek w ostatnim stadium rozkładu do wnętrza komórki wystaje narząd gębowy, który tworzy charakterystyczny „języczek”. Jest to zmiana specyficzna właśnie dla zgnilca amerykańskiego pszczół.

POSIADACZU PSZCZÓŁ PAMIĘTAJ !!!

Zobowiązany jesteś do niezwłocznego zawiadomienia organów Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej o wystąpieniu u pszczół objawów chorobowych mogących wskazywać na wystąpienie zgnilca amerykańskiego pszczół w pasiece.

Rozporządzenie WP 16.2025.pdf(~241 kB)