W Kolnie walczyli żywi ludzie, a kamienne pomniki są symbolami ludzi, których należy znać z imienia i nazwiska. To im należy oddać cześć, a rodziny żyjące w Kolnie powinny wiedzieć, że ich przodkowie są szanowani. Dlatego warto znać film dokumentalny o okupacji i działaniach konspiracji w Kolnie podczas II wojny światowej.
O okupacji opowiadają przedwojenni harcerze i żołnierze Armii Krajowej: Anna Bianga i Tadeusz Butler.
Film został zrealizowany 29 czerwca 1992 roku przez Pana Jana Truszkowskiego, słynnego Sybiraka, w domu Pana Milewskiego, urodzonego podczas okupacji, syna komendanta Armii Krajowej w Kolnie, Stanisława Milewskiego, pseudonim „Śmiały”.
Czas trwa trwania filmu około: 43minut
Zapis zdarzeń według czasu trwania filmu:
3:58 – okupacja sowiecka Kolna w latach 1939-1941, wywózka mieszkańców na Sybir, zorganizowana akcja wysyłania paczek żywnościowych dla deportowanych (kasza, mąka, słonina, cebula),
8:32 – jak wykonano sztandar ZWZ podczas okupacji (Związek Walki Zbrojnej - z tej organizacji powstała Armia Krajowa - armia polskiego państwa podziemnego) – na ten sztandar przysięgali żołnierze Armii Krajowej z Kolna i okolicznych wiosek.
14:22 – nasłuch radiowy, biuletyn informacyjny, kurs radiotelegraficzny prowadzony przez Edmunda (Mundka) Zakrzewskiego,
22:33 – sabotaż – polewanie wodą zboża wysyłanego do Prus Wschodnich, dosypywanie piasku do zboża, aby zgadzała się waga zboża, który miał oddać rolnik według wyznaczonego kontyngentu przez niemieckiego okupanta,
25:01 – wiersz o Katyniu.
27:30 – wyszywanie orzełków dla partyzantów,
30:39 – o burmistrzu okupowanego Kolna Mieczysławie Torbiczu, żołnierzu AK,
31:10 – sporządzanie fałszywych dokumentów tożsamości,
36:08 – o partyzantach,
38:06 – o śmierci Czesława Kulągowskiego podczas nasłuchu radiowego wskutek zdrady,
38:24 – jak Tadeusz Butler został żołnierzem Armii Krajowej.
Film ten wraz z banerem przedstawiającym sztandar wyszyty w okupowanym przez Niemców Kolnie oraz tekst przysięgi, którą składali żołnierze zakonspirowanego wojska polskiego są cenną lekcją historii do upowszechnienia w szkołach, bibliotekach i centrach kultury w mieście oraz powiecie kolneńskim.
Opis okoliczności przysięgi żołnierza Armii Krajowej, Tadeusza Butlera, pseudonim „Bum”, który mieszkał w Kolnie (obecnie województwo podlaskie). W roku 2016 pan Tadeusz Butler opowiedział mi jak przysięgał podczas okupacji niemieckiej Było ich 7 młodych, których traktowano jako rezerwę, która miała, w razie potrzeby, zastąpić starszych żołnierzy. Spotkanie nastąpiło we wsi Czerwone, kilka kilometrów od Kolna. Przychodzili na umówione miejsce pojedynczo aby nie wzbudzić zainteresowania innych osób. Nie było to w centrum wsi, lecz w gospodarstwie na uboczu – w kolonii Czerwonego.
Dokładnego miejsca Pan Butler już nie był w stanie określić . Wprowadzono ich do piwnicy, gdzie na stoliku zamiast obrusa był sztandar organizacji, wyszyty podczas okupacji. Widok sztandaru zaskoczył Pana Butlera, gdyż niektóre elementy widział w swoim domu rodzinnym, w którym była pracownia krawiecka.
Drugim zaskoczeniem było pytanie – jakie pseudonimy przyjmujecie. Nie był na to przygotowany i zniecierpliwiony prowadzący nie mogąc doczekać się odpowiedzi, powiedział, że będziesz nazywał się „Bum”. Dlaczego „Bum” tego Pan Butler nie wiedział, przypuszczał, że mogło mieć związek z tym, że do przysięgi było ich siedmioro, a „7” to była ważna liczba, w popularnej przed wojną grze „Bum”.
Zapamiętał i zapisał Adam Przyborowski
Zdjęcie sztandaru z Kolna zostało zachowane w zbiorach Zbigniewa Szydłowskiego z Kolna i znajduje się na okładce Zeszytów Kolneńskich (nr 7, grudzień 2012).
Ładnie tak15:30, 01.03.2021
Ładnie tak ignorować pamięć polskich bohaterów z Kolna ta uwaga nie dotyczy mieszkańców tylko władzę która nie szanuje przeszłości 15:30, 01.03.2021
Mm18:37, 01.03.2021
8 0
Czego oczekujesz od potomków ormowców 18:37, 01.03.2021
Ipn11:28, 24.03.2021
3 0
Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę IPN interesujace nas nazwisko i mamy, kto się za komuny ześwinił. Ciekawe co o tych postawach ojców myślą ich synowie. A może pewne nawyki w genach pozostały?
11:28, 24.03.2021